AB liderleri 2025’in son zirve toplantısı için bir araya geldi

Belçika’nın başkenti Brüksel’de AB üyesi 27 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla gerçekleştirilen 2025 yılının son AB Liderler Zirvesi başladı.

Zirve öncesi açıklamalarda bulunan AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, “AB Zirvesi’nde jeoekonomi, genişleme, AB’nin uzun dönem bütçesi ve Ukrayna konularını görüşme fırsatımız olacak.” dedi.

Ukrayna konusuna özellikle odaklanacaklarına işaret eden Costa, AB liderlerinin Ukrayna’nın 2026 ve 2027 yıllarına ilişkin mali ihtiyaçlarını güvence altına almak istediklerini ve bunun nasıl sağlanabileceğini ele alacaklarını ifade etti.

Costa, “AB Komisyonu bu konuda birkaç seçenek sundu. Bugün bu konu üzerinde çalışacağız. Gerekirse yarın da çalışacağız. Ukrayna’nın 2026 ve 2027 mali ihtiyaçlarını güvence altına alacak nihai bir karar almadan bu zirveden ayrılmayacağız.” dedi.

“Ukrayna’nın finansmanına ilişkin bir çözüm olmadan AB Liderler Zirvesi’nden ayrılmayacağız”

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna’nın 2026 ve 2027 yılları için 137 milyar avroluk finansmana ihtiyacı olduğunun altını çizerek, “Biz bunun üçte ikisi olan 90 milyar avroyu karşılamayı taahhüt ettik. Bu finansman için iki seçenek sundum. Birincisi AB bütçesi üzerinden finansman ve ikincisi savaş tazminatı kredisi. Dolayısıyla bugün bu ikisinden hangisini kullanacağımız konusunda görüşmeler yapacağız.” diye konuştu.

Ukrayna’ya finansmanı güvence altına almanın önemini vurgulayan von der Leyen, “Belçika’nın endişelerinin ve kaygılarının dikkate alınmasında ısrar etmesini tamamen destekliyorum. Bu kesinlikle anlaşılabilir bir durum. Tazminat kredisi alırsak riskin hepimiz tarafından paylaşılması gerektiğini destekliyorum. Bu, AB’nin temel bir ilkesi olan dayanışma meselesidir.” şeklinde konuştu.

Von der Leyen, “Bir çözüm bulmalıyız. Ukrayna’nın finansmanına ilişkin bir çözüm olmadan AB Liderler Zirvesi’nden ayrılmayacağız.” yorumunu yaptı.

Belçika’nın endişeleri ele alınıyor

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da “Ukrayna’ya tazminat kredisi verilmesi konusunda görüşmelerimiz var. Burada, Belçika’nın endişelerini de ele alan teklifler üzerinde çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

Rusya’nın dondurulmuş varlıklarının Ukrayna’ya sağlanacak kredide kullanılmasının bir “Avrupa teklifi” olduğunu ve burada risklerin eşit biçimde paylaşıldığını anlatan Kallas, Ukrayna’daki hasara Rusya’nın neden olduğunu ve bu nedenle tazmin etmesi gerektiğini belirtti.

Noel dönemi öncesinde yapılan 2025 yılının son zirvesinde, liderlerin ana gündeminde Ukrayna’ya nasıl mali destek sağlanacağı yer alıyor. Finansal desteğin Rusya’nın dondurulmuş 210 milyar avrosuyla veya üye ülkelerin ortak borçlanması ile sağlanması seçenekleri masaya yatırılacak.

AB ve üye ülkeleri bugüne kadar Ukrayna’ya 66 milyar avrosu askeri destek olmak üzere toplam 187,3 milyar avro kaynak sağladı ancak Ukrayna’nın savaşı sürdürebilmesi için devamlı mali destek alması gerekiyor.

Gelecek yılın ilk çeyreğinde Ukrayna’nın finansal kaynaklarının tükenmesi bekleniyor.

AB Komisyonu, uzun süredir Rusya’nın dondurulmuş varlıklarının Ukrayna’ya sunulacak krediye teminat olarak kullanılması fikri üzerinde çalışıyor.

Plan kapsamında Ukrayna’ya ciddi miktarda kredi sağlanması, Ukrayna’nın bu krediyi sadece Rusya’nın savaş tazminatı vermesi halinde geri ödemesi öngörülüyor.

Belçika Başbakanı Bart De Wever ise 185 milyar avroluk kısmı ülkesindeki Euroclear finans kuruluşunda bulunan ve yaptırımlar kapsamında hareketsizleştirilen Rus varlıklarının, Ukrayna’ya sağlanacak kredinin teminatı olarak kullanılması için risklerin paylaşılması, birlikte hareket edilmesi ve yasal dayanakların açık biçimde ortaya konulmasını şart koşuyor.

Rus varlıklarına alternatif çözüm üretilmesini Belçika’nın yanı sıra İtalya, Malta ve Bulgaristan destekliyor. Macaristan, Slovakya ve Çekya ise Ukrayna’ya mali desteğe karşı çıkıyor.

Bu noktada dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna’ya kullandırılması için oy birliği yerine nitelikli oy çokluğu yeterli oluyor.

Nitelikli oy çokluğu ile bir kararın geçmesi için en az 15 üye ülkenin olumlu oy vermesi, bu ülkelerin toplam AB nüfusunun en az yüzde 65’ini temsil etmesi yeterli oluyor.