ABD ile Ukrayna arasındaki anlaşma savaşın seyrini nasıl değiştiriyor?

ABD Hazine Bakanlığı, 30 Nisan’da imzalanan “ABD-Ukrayna Yeniden Yapılandırma Yatırım Fonu” anlaşmasına ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu ekonomik ortaklık iki ülkeyi, Ukrayna’nın toparlanmasını hızlandırmak üzere birlikte çalışmak ve yatırım yapmak için konumlandırmaktadır” ifadelerini kullandı.

Ancak Washington-Kiev hattındaki bu ekonomik yakınlaşma, sadece altyapı yatırımlarını değil, Ukrayna’nın askeri kapasitesinin yeniden inşasını da beraberinde getiriyor.

Savaş yeniden hız kazandı: Cephelerde dikkat çeken hareketlilik

Anlaşmanın imzalanmasından sadece birkaç gün sonra, Donetsk, Harkiv ve Zaporijya cephelerinde Ukrayna ordusunun taarruzlarını artırdığı açıklandı.

Özellikle Donetsk’in güneyinde, Rus savunma hatlarını yarmaya yönelik hava destekli saldırıların sayısında artış gözleniyor.

Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, “yeniden yapılanma sürecinin sadece ekonomik değil, askeri hazırlıkları da kapsadığı” mesajını vererek, Batı’dan gelen yatırımların cephe hattına doğrudan yansımaya başladığını söyledi.

Ukrayna Savunma Bakanlığı kaynakları, ABD ile imzalanan anlaşmanın ardından lojistik ve mühimmat tedarikinde önemli bir rahatlama yaşandığını belirtiyor. Bu durum, Kiev’in uzun süredir hazırlık yaptığı karşı taarruz planlarını öne çekmesine neden oldu.

Moskova’ya ve diğer şehirlere hava saldırısı

Rusya, Ukrayna’nın başkent Moskova’ya yönelik insansız hava aracı (İHA) saldırısı düzenlediğini açıkladı.

Rusya’nın havacılık otoritesi Rosaviatsia, saldırı sırasında güvenlik gerekçesiyle Moskova’daki dört büyük havalimanının geçici olarak kapatıldığını, daha sonra yeniden açıldığını duyurdu. 

Rusya Savunma Bakanlığı, pazartesi gecesi de 26 Ukrayna İHA’sının imha edildiğini açıklamıştı. Bazı Rus askeri blog yazarları ise Moskova’nın güneyindeki bir apartmanın camlarının patlamadan zarar gördüğünü öne sürdü.

Moskova dışında, Penza ve Voronej gibi şehirlerde de gece boyunca İHA saldırıları yaşandığı belirtildi.

Zelenskiy, Ukrayna ordusunun iki Rus savaş uçağını vurduğunu açıkladı

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ukrayna ordusunun insansız deniz araçları kullanarak son 24 saatte iki Rus savaş uçağını vurduğunu açıkladı.

Ukrayna ordusunun, insansız deniz araçları kullanarak Rusya’nın yasa dışı olarak ilhak ettiği Kırım’da son bir gün içerisinde iki savaş uçağı vurduğunu kaydeden Zelenskiy, “Askeri depolar da yok edildi.” ifadesini kullandı.

Zelenskiy, Rusya’nın hazır olması durumunda kısa süre içerisinde 30 günlük ateşkesin sağlanmasını desteklediklerini söyledi.

Rusya’nın ülkesine yönelik her gün yoğun hava saldırıları düzenlemeye devam ettiğini anlatan Zelenskiy, aynı zamanda cephe hattında da ağır çatışmaların yaşandığını bildirdi.

Zelenskiy, Rusya’nın savaşı uzatmaya çalıştığını savunarak, bu ülkeye yönelik yeni yaptırımların hazırlandığını aktardı.

NYT: ABD, Ukrayna’ya ek Patriot hava savunma sistemi gönderiyor

New York Times’ın (NYT), önceki ve mevcut ABD hükümetinde bulunan 4 yetkiliye dayandırdığı habere göre, ABD, Ukrayna’ya ek hava savunma sistemi gönderiyor.

İsmini açıklamayan yetkililer, İsrail’de kullanılan bir Patriot hava savunma sisteminin tekrar bakımı yapılıp yenilendikten sonra bu yaza kadar Ukrayna’ya gönderilmesinin kararlaştırıldığı bilgisini paylaştı.

Yetkililer, Rusya’nın füze saldırılarına karşı kendisini savunması için ayrıca Almanya veya Yunanistan’da bulunan diğer bir Patriot hava savunma sisteminin de Ukrayna’ya konuşlandırılmasının planlandığını belirtti.

Ukrayna’ya ilk kez Nisan 2023’te Patriot hava savunma bataryası gönderildiğini anımsatan yetkililer, şu an Ukrayna’da 8 adet batarya bulunduğunu ancak bunlardan 2’sinin yenilenmesi nedeniyle sadece 6’sının çalışır vaziyette olduğunu aktardı.

Trump: Müdahil olmasaydım, şu anda Ukrayna’nın tamamı için savaşıyor olurlardı

ABD Başkanı Donald Trump, “Rusya, Ukrayna’nın hepsinden vazgeçmek zorunda kalacak, çünkü Ukrayna’nın tamamını istiyor. Eğer ben müdahil olmasaydım, şu anda Ukrayna’nın tamamı için savaşıyor olurlardı.” dedi.

“Rusya, Ukrayna’nın hepsinden vazgeçmek zorunda kalacak, çünkü Rusya Ukrayna’nın tamamını istiyor. Eğer ben müdahil olmasaydım, şu anda Ukrayna’nın tamamı için savaşıyor olurlardı. Rusya şu anda sahip olduğu bölgeyi istemiyor, Ukrayna’nın tamamını istiyor. Eğer ben olmasaydım, devam edeceklerdi.”

Donald Trump, Rusya-Ukrayna savaşına dair görüşmelerde barışa ulaşmaya ne kadar yakın olunduğu sorusunu, “Bir tarafla daha yakın olduğumuza inanıyorum, belki diğeriyle o kadar yakın değiliz. Ama bunu göreceğiz. Hangisine daha yakın olduğumuzu söylemek istemiyorum.” diye yanıtladı.

ABD ile Ukrayna arasındaki anlaşmaya dair neler biliniyor?

Anlaşma kapsamında, her iki ülkenin eşit yönetimi altında bir yatırım fonu kuruldu.

Bu fon, Ukrayna’nın sahip olduğu kritik doğal kaynakların işlenmesi ve yeniden yapılanma projeleri için kullanılacak. Özellikle lityum, titanyum, manganez ve nadir toprak elementleri gibi stratejik mineraller, ABD sanayisi için büyük önem taşıyor.

Ukrayna, bu anlaşma kapsamında doğal kaynaklarının mülkiyetini korurken, ABD’ye erişim ve kullanım hakkı tanıdı. Elde edilen kârlar ilk on yıl boyunca Ukrayna’nın yeniden inşası için kullanılacak.

Stratejik mineraller ve savaş ekonomisi

Ukrayna toprakları, dünyanın en zengin mineral havzalarından biri olarak kabul ediliyor. 2,5 milyar yıl önce oluşmuş olan “Ukrayna Kalkanı” adlı jeolojik yapı, ülkeye çok sayıda stratejik mineral kazandırmış durumda.

Bu kaynaklar yalnızca yeşil enerji dönüşümü değil, savunma sanayisi açısından da hayati önem taşıyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın daha önce Ukrayna’nın mineral rezervlerine yönelik talepleri olmuş, ancak Kiev yönetimi bu taleplere temkinli yaklaşmıştı.

Ancak savaşın uzaması ve Batı desteğinin hayati hale gelmesiyle birlikte, taraflar arasında anlaşma zemini oluştu. Görüşmeler, Vatikan’da yapılan özel bir zirveyle yeniden ivme kazandı.

ABD’nin jeopolitik hedefleri

Washington’un bu anlaşma ile hedeflediği yalnızca ekonomik çıkarlar değil. ABD, bu iş birliği sayesinde hem Çin’e olan bağımlılığını azaltmayı, hem de Rusya’nın bölgedeki etkisini dengelemeyi amaçlıyor.

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’na göre Ukrayna, dünyadaki titanyum üretiminin yüzde 5,8’ini, rutilin yüzde 15,7’sini ve uranyumun büyük bölümünü karşılıyor.

ABD topraklarında benzer kaynaklar bulunsa da, yüksek çevre maliyetleri ve mevzuat kısıtları nedeniyle bu alanlarda üretim sınırlı kalıyor. Bu da ABD’yi dış kaynaklara, özellikle de Ukrayna gibi jeolojik açıdan zengin ve stratejik konumdaki ülkelere yöneltiyor.

Savaşın geleceği: Ekonomi ile cephe hattı iç içe

Ukrayna, savaşın başından bu yana Batı’dan gelen yardımlarla ayakta kalmayı başardı. Ancak altyapı yıkımı, ekonomik durgunluk ve enerji krizleri, Kiev’in hem halkı hem de orduyu desteklemekte zorlanmasına yol açtı.

ABD ile imzalanan yatırım ve madencilik anlaşması, Ukrayna’ya sadece finansman değil, aynı zamanda stratejik özgüven de kazandırdı.

Bu durum, Kiev’in sahadaki stratejisini değiştirerek, daha agresif bir tutum sergilemesine neden oluyor. Savaşın yeni aşamasında ekonomik diplomasi ile askeri taktikler iç içe geçmiş durumda.

Riskler ve belirsizlikler

Ancak bu yeni sürecin önünde hâlâ ciddi engeller var. Özellikle Ukrayna’nın doğusundaki maden yataklarının bir kısmı Rusya’nın kontrolünde bulunuyor.

Ayrıca anlaşmanın uygulanabilirliği, savaşın seyrine ve uluslararası güvenlik garantilerine bağlı.

Ukrayna, bu süreçte Avrupa Birliği’nden güvenlik ve şeffaflık ilkeleri doğrultusunda destek almayı planlıyor.