Alim, Filozof, Matematik ve Astronomi Bilgini: Nasırüddin Tusi

ÂLİM, FİLOZOF, MATEMATİK VE ASTRONOMİ BİLGİNİ: NASÎRÜDDİN TÛSÎ

DOĞUMU: 1201 – TÛS 
VEFATI: 1274  – BAĞDAT 

17 Şubat 1201 yılında İran’ın Tûs şehrinde doğdu.

İlk eğitimini babasından aldıktan sonra dönemin önemli ilim merkezlerine seyahat etti.

En yaygın lakabı Hâce Nasîrüddin’dir.

Nişabur’da fıkıh ve felsefe okudu. Burada İbn Sînâ’nın eserlerini tanıdı.

Moğol istilası nedeniyle Kuhistan’a gitti ve ilmî çalışmalarını burada sürdürdü.

İsmâilîler’le arası açılınca hapsedildi ve Alamut Kalesi’ne gönderildi.

Moğol hükümdarı Hülâgû’ya Alamut’un teslim edilmesinde aracı oldu, bu sayede Hülâgû’nün yanında önemli görevler üstlendi.

1259 yılında Azerbaycan’ın Merâga şehrinde kendi dönemine kadar İslâm coğrafyasında inşa edilen en büyük rasathâneyi yaptırdı.

Merâga Rasathanesi’nde yapılan çalışmalarda astronomi, geometri ve trigonometri alanlarında  önemli gelişmeler kaydedildi.

Burada kullanılan birçok astronomi aletini bizzat kendisi icat etti.

İslâm dünyasında trigonometriyle ilgili ilk müstakil çalışma olan Şeklü’l-Kattâ adlı eseri kaleme aldı.

On iki yıl devam eden gözlem, ölçüm ve hesaplar neticesinde astronomiye dair Zîc-i İlhânî adlı eseri yazdı.

Yunan ve erken dönem İslam bilim metinlerindeki yanlışları düzeltip daha anlaşılır hâle getirerek yeniden yazdı.

25 Haziran 1274’te Bağdat’ta vefat etti ve İmam Mûsâ el-Kâzım’ın türbesinin yanına defnedildi.

BAZI ESERLERİ

Tecrîdü’l-İtikad
Mecmû’u’r-Resâ’il
Zîc-i İlhânî
Şeklü’l-Kattâ
Telhîsü’l-Muhassal
Şerhu’l-İşârât
Ahlâk-ı Nâsırî