Anadolu’nun Gönül Eri: Hacı Bektaş-ı Veli

ANADOLU’NUN GÖNÜL ERİ: HACI BEKTÂŞ-I VELÎ

DOĞUMU: 1209 – NİŞABUR
VEFATI : 1271 – HACIBEKTAŞ

Hakkında bilinenler Uzun Firdevsi’nin Vilayetname’sine dayanır.

Asıl adı Bektaş olup Hacı Bektâş-ı Velî ismi muhtemelen vefatından sonra kullanılmaya başlanmıştır.

Nişabur’da doğmuş, Pîri Türkistan Hoca Ahmed Yesevî’nin ocağında yetişmiştir.

Moğol istilalarından etkilenen Türk obalarıyla Hicaz bölgesini ziyaret ederek Horasan üzerinden Anadolu’ya geldiği düşünülmektedir.

Anadolu’nun Türkleşmesinde ve Osmanlı’nın kuruluşunda önemli etkiye sahiptir.

Samimi dostu olan Anadolu esnaf ve zanaatkârlarının pîrî Ahî Evran’la Ahîliğin kurulması, gelişmesi ve örgütlenmesinde etkin rol almıştır.

Dergâhında halkı aydınlatıp, sorunlarıyla ilgilenecek çok sayıda derviş, dede, mürşit yetişmiştir.

Hakk’a ulaşmanın yollarını Dört Kapı Kırk Makam öğretisinde aşamalandırmıştır.

Ona göre kul, Çalab’a (Allah) Kırk Makam’da erer. Dört Kapı ile kastedilen esaslar: Şerîat, Tarîkât, Mârifet ve Hakîkât’tir.

Ahmet Yesevî Ocağı’ndan, Kafkaslara ve Balkanlara yayılan irfanı bugün de insanlığı sevgi, barış ve kardeşliğe çağırmaktadır.

Her yıl 16-23 Ağustos tarihleri arası, Hacı Bektaş-ı Veli Anma Haftası olarak kutlanmaktadır.

Ayrıca vefatının 750. yılı nedeniyle UNESCO tarafından bütün dünyada 2021 Hacı Bektâş-ı Velî Yılı ilan edilmiştir.

Kabri, o zaman için Sulucakarahöyük adıyla bilinen Nevşehir iline bağlı Hacıbektaş ilçesinde bulunmaktadır.

MEŞHUR BAZI SÖZLERİ

“İncinsen de incitme!”
“Her ne arasan kendinde ara.”
“İyiyi ve kötüyü seçen akıldır.”
“İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.”
“Ayağın taşa takıldığında dahi kendini sorgula.”
“Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et.”

KENDİSİNE NİSPET EDİLEN ESERLER

Makalat
Şathıyye
Hurdename
Şerh-i Besmele
Kitabü’l-Feva’id
Kelimat-ı Ayniyye
Makalat-ı Gaybiyye
Fatiha Suresi Tefsiri