Avrupa Birliği’nde kademeli üyelik tartışması

AB kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Birlik içerisinde Macaristan’ın vetosunu aşarak Ukrayna’nın üyelik sürecinde ilerleme kaydedebilmek için farklı formüller değerlendiriliyor.

Bunlar içinde “kabul edilecek yeni üyelerin ilk aşamada tam oy ve veto hakkı olmadan katılması” öne çıkıyor.

Öneri, 23 Ekim’de yapılacak AB zirvesinde liderlerin masasında olacak. Ancak bu aşamada “çığır açan” bir karar alınması beklenmiyor.

AB içinde uzun süredir, karar alma süreçlerinde oybirliği yerine nitelikli çoğunlukla karar verilmesine yönelik reform önerileri tartışılıyor.

Özellikle dış politika ve genişleme konularında tek bir üye ülkenin vetosuyla süreçlerin kilitlenmesi, AB’nin etkinliğini zayıflattığı gerekçesiyle eleştiriliyor.

Bazı üye ülkeler, veto hakkının kademeli olarak sınırlandırılmasını ve çoğunluk oylamasının daha geniş alanlarda uygulanmasını savunuyor.

Ancak bu tür değişiklikler anlaşmaların revizyonunu gerektirdiği için tüm üye ülkelerin onayına bağlı kalıyor ve ilerleme yavaş seyrediyor.

Ukrayna’nın üyelik süreci

Ukrayna, Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlattığı savaşın ardından 28 Şubat 2022’de AB’ye üyelik başvurusunda bulundu.

AB Komisyonu, başvuruya ilişkin görüşünü 17 Haziran 2022’de açıkladı ve ardından 23 Haziran 2022’de AB Konseyi Ukrayna’ya aday ülke statüsü verdi.

AB Konseyi, 14-15 Aralık 2023 tarihlerinde düzenlenen zirvede Ukrayna için müzakerelerin başlatılması yönünde karar aldı.

Ancak üyelik müzakerelerinin başlatılması için gerekli olan hükümetlerarası konferans henüz toplanmadı. Sürecin ilerlememesinin nedeni olarak, özellikle Macaristan’ın vetosu gösteriliyor.

Macaristan Başkanı Viktor Orban, Ukrayna’nın AB üyeliği karşıtı tutumunu sık sık dile getiriyor.