Bilgisayar teknolojisi yeni bir döneme giriyor: Yapay zeka değil, kuantum

IBM, çarşamba günü deneysel Loon işlemcisi ile Nighthawk kuantum çipini tanıttı. Şirket, yeni mimarinin önceki nesillere kıyasla çok daha karmaşık hesaplamaları çözebildiğini belirtiyor. Google, Microsoft ve diğer teknoloji devleri de son iki yılda benzer duyurular yaptı.

McKinsey & Company, kuantum bilgi işlemin 2035’e kadar küresel ekonomiye 1,3 trilyon dolar ek değer sağlayabileceğini öngörüyor. Uzmanlar, teknolojinin kriptografi, finans, bilim, malzeme araştırmaları ve ulaştırma gibi birçok alanda devrim niteliğinde sonuçlar doğurabileceğini ifade ediyor.

Kuantum bilgisayarlar klasik bilgisayarlardan tamamen farklı çalışıyor

Kuantum bilgisayarlar bilgiyi “bit” yerine “kübit” ile işliyor. Kübitler, aynı anda hem 0 hem 1 gibi davranabilen ara durumlarda bulunduğu için hesaplamaları çok daha geniş bir ölçeğe taşıyabiliyor. Bu özellik, laboratuvarda yapılan kimyasal ve biyolojik deneylerin büyük bölümünün dijital olarak simüle edilmesini mümkün hale getiriyor.

BMW ve Airbus gibi şirketler, yakıt hücreleri ve yeni nesil malzemeler için kuantum teknolojisini kullanmaya yönelik projelere başladı. Biyoteknoloji şirketleri ise daha büyük molekülleri karşılaştırabilme gücü sayesinde ilaç keşfinde çığır açabilecek potansiyel görüyor.

Kuantum bilgisayarların mevcut şifreleme sistemlerini çözme ihtimali nedeniyle ülkeler ve kurumlar siber güvenlik stratejilerini yeniden değerlendiriyor. Uzmanlar, bu alandaki yarışın sadece bilimsel değil, ulusal güvenlik açısından da kritik olduğuna dikkat çekiyor.

En büyük engel: Kübitlerin hassas yapısı

Kübitler ışığa, sıcaklığa ve en küçük titreşime karşı bile aşırı hassas. IBM’in yeni Loon işlemcisi, hata toleranslı bir kuantum bilgisayara giden yolda temel bileşenlerin çalıştığını gösteriyor. Yeni Nighthawk çipi ise daha karmaşık işlem adımlarını (geçitleri) yerine getirebiliyor.

Google ve Microsoft da hata oranlarını azaltan özel kuantum çiplerini tanıtmış durumda.

Tam kapasite için zamana ihtiyaç var

MIT’den Prof. Anand Natarajan, tamamen işlevsel bir kuantum bilgisayara ulaşmanın 10 ila 20 yıl sürebileceğini belirtiyor. McKinsey’e göre teknoloji liderlerinin yüzde 72’si, hata toleranslı ilk kuantum bilgisayarın 2035’e kadar ortaya çıkacağını düşünüyor. IBM ise bu hedefe on yıl içinde ulaşmayı planlıyor.

Uzmanlara göre tam kapasiteye ulaşıldığında kuantum bilgisayarlar; sağlık, finans, malzeme bilimi ve iklim araştırmaları gibi kritik alanlarda yeni bir çağ başlatacak.