Delhi Darü’l-Ulumu’nun Mimarı: Şah Veliyyullah Ed-Dihlevi

DELHİ DÂRÜ’L-ULÛMU’NUN MİMARI: ŞAH VELİYYULLAH ED-DİHLEVÎ

DOĞUMU: 3 MART 1114/1703 – DELHİ
VEFATI: 20 AĞUSTOS 1176/1762 – DELHİ

3 Mart 1703 tarihinde Hindistan’ın Delhi şehrine bağlı Muzaffernagar’da doğdu.

Hayatına dair bilgiler, Enfâsü’l-ʿÂrifîn adlı otobiyografik eserinden alınmaktadır.

İlk eğitimini babasından aldı. Küçük yaşta Kur’ân-ı Kerîm’i ezberledi.

En çok istifade ettiği hocası Şeyh Muhammed Efdal es-Siyâlkûtî oldu.

14 yaşında seyrüsülûkünü tamamladı ve babası Abdürrahim’den hilâfet aldı.

Babasının vefatından sonra onun kurduğu Rahîmiyye Medresesi’nde ders vermeye başladı.

On iki yıl boyunca ders halkasını büyüterek geniş bir ilim çevresi oluşturdu.

Sultan Muhammed Şah’ın desteğiyle genişletilen medrese, zamanla Delhi Dârü’l-Ulûmu adıyla şöhret kazandı.

Bu medrese, Hindistan’daki hadis ve tefsir merkezli üç büyük eğitim geleneğinden biri hâline geldi.

Hac vazifesini ifa etmek amacıyla gittiği Mekke ve Medine’de yaklaşık on dört ay kaldı.

Bu sırada hadis ve İslâmî ilimlerdeki yetkinliğini arttırdı, birçok talebe okuttu.

Düşünceleri; dini ilimlerin ihyası, toplum, siyaset, eğitim ve ictihad gibi önemli alanlarda yoğunlaştı.

20 Ağustos 1762 tarihinde Delhi’de vefat etti ve Eski Delhi’deki Münhediyân Mezarlığı’na defnedildi.

BAZI ESERLERİ

el-Fevzü’l-kebîr fî Usûli’t-tefsîr: Kur’an’ın daha iyi anlaşılmasına dair ilkeleri ortaya koymaya dair eseri.
Hüccetullahi’l-bâliğa: Dinî hükümlerin hikmetlerine dair eseri.
Risâle-i Dânişmendî: Eğitim ve öğretim metotlarına dair eseri.
Fethu’r-rahmân fî Tercemeti’l-Kur’ân: Farsça Kur’an tercümesi.
Mukaddime der Fenn-i Terceme-i Kur’ân: Kur’an mütercimlerinin dikkat etmesi gereken hususlara dair eseri.