Dijital ekrana maruz kalanlara “göz yorgunluğu sendromu” uyarısı

Koytak, Anadolu Ajansı muhabirine, son 15-20 yıldır günlük yaşamda dijital ekranların hayatın merkezine yerleştiğini belirterek, cep telefonu, tablet ve bilgisayar gibi cihazlara uzun süre dikkatli bakmanın göz sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yarattığını anlattı.

“Dijital göz yorgunluğu sendromu”nun en sık görülen belirtisinin göz kuruluğu şikayeti olduğunu ifade eden Koytak, gözde yanma, batma, yabancı cisim hissi, kızarıklık ve kaşıma ihtiyacının yanı sıra odaklanma güçlüğü, geçici veya sürekli bulanık görme, ağırlık hissi, uyku hali, ağrı ile baş ağrısının da yaygın görüldüğünü söyledi.

Yakına bakmanın her yaşta göz kaslarını yorduğuna dikkati çeken Koytak, şöyle devam etti:

“Kaslar, sürekli çalışırlar, aktif haldedirler. Bir süre sonra yorulmaya başlarlar. Bir şeye dikkatli baktığımızda göz kırpma sayımız azalır. Normalde dinlenme pozisyonundayken dakikada 15 ile 20 arası gözümüzü kırparız ve bu, gözyaşı dağılımını yeniden düzenler ama bir şeye dikkatli bakarken, özellikle ekranlara dikkatli bakarken bu sayı 5-6’ya kadar düşer. Bu da göz kuruluğu belirtilerine neden olur.”

Fotoğraf: Ümit Türk/AA

Ekranın ışığı gözü yorabilir

Dijital ekranlardaki ışık şiddetinin değişken olmasının da göz kaslarını yorduğunu belirten Koytak, “Sayfadan sayfaya geçişlerde veya kaydırmalarda gözün farklı şiddetlerde ışığa maruz kalması, göz içindeki kasları yoruyor. Bütün bunlar birleşince günde iki saatten fazla dijital ekranlara bakan kişilerde dijital göz yorgunluğu sendromu dediğimiz belirtilerin bir kısmına veya tamamına rastlıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Koytak, çalışan nüfusun yüzde 70-80’inde bu durumun yaşandığını ve günlük ekran süresinin ortalama 6-8 saati bulduğunu söyledi.

Kalıcı hasar vermese de performansı düşürüyor

Koytak, göz yorgunluğu sendromunun kalıcı zarar vermese de performansı düşürdüğünü ve tedavi edilmediğinde olumsuz etkiler bırakabileceğini belirterek, şu önerilerde bulundu:

“İlk başta dikkat etmemiz gereken şey, eğer bir göz bozukluğumuz varsa, gözlük takmamız gerekiyorsa öncelikle o gözlükleri takarak ekrana bakmalıyız. 40-45 yaşın üzerindeki kişilerde masa başında çalışırken, ekrana veya cep telefonuna bakarken yakın gözlük ihtiyacı oluyor genellikle. Yakın gözlüklerini bilgisayar ekranına göre ayarlanmış numaralarıyla mutlaka takmalılar. Ekran süresini kısaltmak, çoğu zaman mümkün değil. O yüzden dinlene dinlene çalışmalıyız. Yarım saatte bir 5 dakika veya saatte bir 10 dakika gözlerimizi dinlendirebiliriz. Gözlerimizi kapatmak, bu mümkün değilse de yakın mesafeye değil en az 4 metre veya daha uzaklıktaki bir nesneye, cisme, manzaraya odaklanarak göz içindeki kaslarımızı dinlendirmek. Ekran karşısında çalışırken normalde istemsiz yaptığımız göz kırpma hareketini arada bir kendimiz aklımıza geldikçe gözümüzü kırparak tekrarlamalıyız.”

Koytak, ekran mesafesinin de en az 50-60 santimetre uzaklıkta olması, ekranın göz hizasından 10 derece aşağıda konumlanması gerektiğini dile getirdi.

Prof. Dr. İbrahim Arif Koytak, dijital ekrana bakarken oturuş biçimi, koltuğun yüksekliği ve boynun pozisyonunun da uygun olması gerektiğini belirterek, masa başında çalışanların, göze daha yakın mesafede olması ve baş öne eğilerek kullanılması nedeniyle dizüstü bilgisayar tercih etmemeleri gerektiğini söyledi.

Uykunun gözler için önemli olduğunu vurgulayan Koytak, “Gün içinde ne kadar yoğun çalışırsak çalışalım gece gözlerimizi dinlendirmeliyiz. Göz içindeki ve çevresindeki kasları, ayrıca da retinamızdaki hücreleri gece uyurken dinlendiriyoruz.” diye konuştu.