Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Türkiye dahil olmak üzere 52 ülkenin eş-sunucusu olduğu, “Birleşmiş Milletler (BM), diğer uluslararası teşkilatlar ve üçüncü devletlerin, işgal altındaki Filistin topraklarındaki ve bununla bağlantılı mevcudiyet ve faaliyetleri bağlamında İsrail’in yükümlülükleri” konusunda Uluslararası Adalet Divanı’ndan (UAD istişari görüş talep edilmesine ilişkin BM Genel Kurulu kararı 19 Aralık 2024’te kabul edilmişti.
Bu çerçevede, BM Şartı’nın 96. maddesi ve UAD Statüsünün 65. maddesi temelinde alınan söz konusu karara binaen Divan, BM’yi, üye ülkeleri ve gözlemci statüsündeki Filistin Devletini istişari görüşüne katkı sunmak amacıyla beyanda bulunmaya davet etmişti.
Türkiye, yazılı beyanını 27 Şubat’ta UAD’ye sunmuştu.
Türkiye dahil olmak üzere, toplam 45 devlet ve uluslararası kuruluş yazılı beyanlarını Divan’a sundu. İslam İşbirliği Teşkilatı, Arap Birliği ve Afrika Birliği, süreç içerisinde talepleri üzerine dosyaya katılımları onaylanan uluslararası teşkilatlar oldu.
Divan, süreç kapsamındaki sözlü beyan duruşmalarının 28 Nisan-2 Mayıs tarihleri arasında yapılacağını duyurmuştu.
Duruşmalarda 44 devlet ve uluslararası kuruluşun sözlü beyanda bulunması öngörülmekte.
Türkiye’nin sözlü beyanı Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz tarafından 30 Nisan’da Türkiye yerel saatle 16.00’da UAD’ye sunulacak.
Devletler arasındaki genel anlaşmazlıkları karara bağlayan ve BM Genel Kurulu tarafından kendisine yönlendirilen konularda istişari görüş bildiren tek uluslararası mahkeme olan UAD, BM’nin altı temel organından biri olup, Lahey’de yerleşik bulunuyor.
BM’ye üye tüm ülkeler UAD Statüsü’ne taraf ve hukuki uyuşmazlıklarda Divan’a başvurabiliyor. İstişari görüş talepleri ise yalnızca belirli BM organları ve kurumları tarafından yapılabiliyor.
