Geçen yıl doğan girişimlerin istihdam oluşturma payı yüzde 4,9 oldu

Türkiye İstatistik Kurumu, “Girişimcilik ve İş Demografisi-2024” verilerini yayımladı.

Girişimcilik ve İş Demografisi göstergeleri, Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin Avrupa İş İstatistikleri Yönetmeliği’nde yaptığı düzenleme çerçevesinde yürütülen uyumlaştırma çalışmaları kapsamında, “Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri”nde gerçekleştirilen revizyona bağlı olarak revize edildi.

Buna göre, Türkiye’de girişimlerin 2024’teki doğum oranı yüzde 15,8 ve bu girişimlerin istihdam oluşturma payı yüzde 4,9 oldu. Girişimlerin 2023’te doğum oranı yüzde 15,5, istihdamdaki payı ise yüzde 4,9 olarak gerçekleşti.

Doğan girişimler incelendiğinde 2024’te en yüksek paya, yüzde 32,1 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü sahip oldu. Bu sektörü, yüzde 16,8 ile ulaştırma ve depolama, yüzde 10,1 ile imalat sektörleri takip etti.

İllere göre 2024’te doğan girişimlerden en yüksek payı yüzde 25,8 ile İstanbul aldı. Bu ili yüzde 7,5 ile Ankara ve yüzde 6,5 ile İzmir izledi.

2023’te doğan girişimlerin yüzde 78,3’ü, 2024’te hayatta kaldı

Girişimlerin 2021’deki ölüm oranı yüzde 11,9 iken, 2022’de yüzde 12,9 olarak kayıtlara geçti. Ölen girişimlerin 2021’de yüzde 4,1 olan istihdamdaki payı 2022’de yüzde 4,2 olarak hesaplandı.

Girişimlerde en yüksek ölüm oranı, 2022’de yüzde 35 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe tespit edildi. Bu sektörü, yüzde 16,3 ile ulaştırma ve depolama, yüzde 10,6 ile inşaat sektörleri takip etti.

İllere göre 2022’de ölen girişimlerden en yüksek payı yüzde 25,7 ile İstanbul aldı. İstanbul’u yüzde 7 ile Ankara ve yüzde 6 ile İzmir takip etti.

Girişimlerden 2023’te doğanların yüzde 78,3’ü, 2024’te hayatta kaldı. 2022’de bir yıllık hayatta kalma oranı yüzde 75,2, iki yıllık hayatta kalma oranı yüzde 58,6 olarak kayıtlara geçti.

Hızlı büyüyen girişimlerin oranı yüzde 14,4

İstihdama göre hızlı büyüyen girişimlerin oranı 2024’te yüzde 14,4 oldu. Aynı yıl ceylan girişimlerin oranı ise yüzde 2,4 olarak hesaplandı. Hızlı büyüyen girişimlerin 2024’te yüzde 23,5’inin imalat, yüzde 20,5’inin toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 15,2’sinin inşaat sektöründe faaliyet gösterdiği belirlendi.

Ceylan girişimlerin geçen yıl yüzde 27’si imalat, yüzde 15,2’si toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, yüzde 12,4’ü ise inşaat sektöründe faaliyet gösterdi.

İmalat sanayisinde 2024’te doğan girişimlerin yüzde 57,8’i düşük teknoloji ürünleri üretti. İmalat sanayisinde geçen yıl doğan girişimlerin yüzde 29,6’sı orta düşük, yüzde 11,7’si orta yüksek, yüzde 0,9’u yüksek teknoloji düzeyine sahip ürünleri üreten girişimler oldu.

2016-2020 döneminde kurulan girişimler

Kuruluş yılı 2016-2020 arası olan girişimlerin 2024 yılındaki ciro payının yüzde 16,6 olduğu tespit edildi. Bunu yüzde 14,1 ile 2011-2015 döneminde kurulan girişimler izledi. Kuruluş yılı 2016-2020 arası olan girişimlerin istihdam payının yüzde 20,1 olduğu görüldü. Girişimlerden 2021 ve sonrasında kurulanlar ise yüzde 17,4’lük istihdam payına sahip oldu.

Kuruluş yılı 1990 ve öncesi olan girişimlerin 2024 yılındaki ihracat payının yüzde 17,3 olduğu belirlendi. Girişimlerden 1996-2000 yılları arasında kurulanlar ise yüzde 16,3’lük ihracat payı ile ikinci en yüksek orana ulaştı.

Kuruluş yılı 1990 ve öncesi olan girişimlerin 2024’teki ithalat payı yüzde 28,4 olarak kayıtlara geçti. Girişimlerden 1996-2000 yılları arasında kurulanlar ise yüzde 16,3’lük ithalat payıyla en yüksek orana sahip oldu.