Gemi, yat ve hizmetlerinden rekor ihracat

Dünyada ticaret savaşları, korumacılık tedbirleri, ekonomik durgunluk, zayıf dış talep, jeopolitik gerilimlerin söz konusu olduğu bir ortamda Türkiye ekonomisi büyüme, üretim, istihdam ve ihracat artışıyla öne çıkıyor.

Türkiye’nin başta mal ve hizmet ihracatını artırma ve ekonomik ilişkilerini geliştirme konusundaki yoğun ticaret diplomasisi de ihracata katkıda bulunuyor.

Kaliteli, inovatif ve yüksek mühendisliğe sahip ürünler üreten gemicilik sektörünün ürünlerine de dünyanın dört bir yanından yoğun talep gelirken, sektör ihracatta tarihi zirvelere ulaşıyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlenen bilgilere göre, Türkiye’nin ihracatı ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3,9 artışla 224,6 milyar dolara yükseldi.

Gemi, yat ve hizmetleri sektörü, 1,8 milyar dolarla tüm zamanların en yüksek ilk 10 ay ihracatını gerçekleştirdi. Sektörün ihracatı, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,3 artarken, Türkiye’nin toplam ihracatındaki payı yüzde 0,9 olarak gerçekleşti.

En fazla ihracat yapılan ülke Norveç oldu

Gemi, yat ve hizmetleri sektörünün ocak-ekim döneminde en fazla ihracat yaptığı ülke 325 milyon 952 bin dolarla Norveç oldu.

Bu ülkeyi 172,8 milyon dolarla Danimarka, 164,4 milyon dolarla Yunanistan, 163,6 milyon dolarla Marşal Adaları, 139,2 milyon dolarla Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) izledi. Sektörün dış satımını en fazla artırdığı ülke 172,3 milyon dolarla Danimarka oldu. Bu ülkeyi 94,3 milyon dolarla ABD, 84,2 milyon dolarla BAE, 78,1 milyon dolarla Fransa, 70,4 milyon dolarla Norveç takip etti.

İller bazında bakıldığında yılın 10 ayında en fazla ihracatı 1 milyar 30 milyon dolarla İstanbul’da faaliyet gösteren gemi yat ve hizmetleri şirketleri yaptı.

Sektörde Yalova’dan 453,4 milyon dolar, Bursa’dan 72,1 milyon dolar, Kocaeli’nden 70,9 milyon dolar ve Ankara’dan 53,2 milyon dolarlık dış satım yapıldı.

“Geçmişte yapılan başarılı işlerin meyvelerini topluyoruz”

Konuya ilişkin soruları yanıtlayan Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği Başkanı Cem Seven, bu rakamlara hem üye firmalar tarafından gerçekleştirilen döviz kazandırıcı hizmetler hem de serbest bölgeden yapılan ihracatların dahil olmadığını belirtti.

Yılbaşında koydukları hedef ve tahminlerle kıyaslayınca, yılın bitmesine 2 ay kala arzu ettikleri seviyede ihracat gerçekleştirdiklerini belirten Seven, “Rakamlara yansıyan başarının ana sebebi uzun yıllara dayanan şekilde geliştirdiğimiz başarılı teslimler ve iş ilişkileri diyebiliriz. Zaten sektörümüzün güncel ihracat rakamına konu olan işlemler aslında siparişi 12-48 aylık dönemlerde alınmış işlerden oluşuyor. Aslında geçmişte yapılan başarılı işlerin meyvelerini topluyoruz diyebiliriz.” diye konuştu.

Seven, 2025 yılına başlarken yıl sonu ihracat beklentilerinin 1,7 milyar dolar olduğunu belirterek, şu anda birliğin yıllık ihracat rekoru olan 1 milyar 942 milyon doları aşmayı hedeflediğini söyledi.

Beklentileri ilk 10 ay itibarıyla tamamladıklarını ifade eden Seven, “Önüne geçmeyi de başardık. Sırada hedefimizi gerçekleştirmek var. Kalan 2 ayda yapacağımız ihracatlar ile 1 milyar 942 milyon doları aşmak ve belki de birlik tarihimizde ilk kez 2 milyar doların üzerinde ihracata ulaşma hedefimiz var.” ifadesini kullandı.

“Türk üretici ve tasarım ekipleri bu alanda çok hızlı adapte olabilen bir yapıya sahip”

Cem Seven, Uluslararası Denizcilik Örgütünün (IMO) getirdiği dekarbonizasyon kurallarında 2050’ye kadar emisyonların sıfırlanması hedefinin ihracata olan etkilerini de değerlendirdi.

Bu hedefin, tüm dünyada gemi ve yat inşa sanayisinin yönünü yeniden şekillendirdiğini belirten Seven, “Bu dönüşümün sektörümüze etkisini bir risk olarak değil, tam tersine bir fırsat alanı olarak görüyoruz.” dedi.

Özellikle ticari gemilerde yakıt verimliliği, gövde optimizasyonu, alternatif yakıt sistemleri ve enerji yönetimi çözümlerinin artık sipariş kararlarında belirleyici hale geldiğini vurgulayan Seven, şu değerlendirmeleri yaptı:

“Türkiye olarak LNG, hibrit-elektrikli sistemler, batarya destekli tahrik çözümleri ve enerji geri kazanım teknolojileri konusunda önemli AR-GE ve uygulama tecrübesi geliştirdik. Bu altyapı, yeşil dönüşüm sürecinde rekabet gücümüzü artırıyor. Yat tarafında ise sessiz seyir teknolojileri, düşük titreşimli motor sistemleri, solar destekli enerji çözümleri ve hafif kompozit gövdeler gibi yenilikler talebin merkezinde yer alıyor. Türk üretici ve tasarım ekipleri bu alanda çok hızlı adapte olabilen ve müşteri odaklı çözüm geliştirebilen bir yapıya sahip.”

Seven, ayrıca sektörün güçlü olduğu bir diğer alanın yerli tedarik zinciri ve mühendislik iş gücü olduğuna dikkati çekerek, üniversiteler, araştırma merkezleri, tasarım ofisleri ve tersaneler arasındaki işbirliği modelinin, yeni nesil teknolojileri geliştirme ve sahada uygulama konusunda çeviklik sağladığına işaret etti.

IMO’nun dekarbonizasyon hedeflerinin ihracatı sınırlamadığını belirten Seven, bunun ihraç edilen ürünlerin niteliğini yukarı taşıyan bir etki üreteceğini ifade etti.

“Körfez ve Orta Doğu ülkelerinde birçok ürün grubumuz için etkinliğimizi artırmak istiyoruz”

İhracatta belirlenen hedef bölgelere ilişkin de bilgi veren Seven, Kuzey Avrupa başta olmak üzere Avrupa ülkelerinin hedef pazar olarak her zaman yerini koruduğunu dile getirdi.

Seven, Kanada pazarında ihracat payını büyütmek istediklerini aktararak, şunları kaydetti:

“Dijital tanıtım projesi hedeflemeleri ile radarımızda olan bir pazar. Körfez ve Orta Doğu ülkelerinde birçok ürün grubumuz için etkinliğimizi artırmak istiyoruz. Afrika’daki balıkçı filosu yenilemeleri ve feribot ihtiyaçları da sektörümüz için fırsatlar barındırıyor. Öte yandan Türkiye’nin yenilikçi konumu yeşil dönüşüm projeleri kapsamında pek çok farklı ülkede de sektörümüz için yeni pazar olanakları ortaya çıkaracaktır.”