Hac, Allah’a teslimiyetin aile saadetindeki tecellisidir

Dilek Çelenk / İstanbul Başakşehir İlçe Müftülüğü Vaizi

İslam insana iki cihan saadeti sunmak üzere gelmiştir.

Kur’an kişiye kolaylık için indirilmiştir.

“Biz sana Kur’an’ı sen sıkıntıya giresin diye indirmedik” (Taha:2)

Peygamber (sas) rahmet için gönderilmiştir. “Muhakkak ki seni alemlere rahmet olarak gönderdik” (Enbiya:107)

Şeriat-i Garra’nın asıl maksadı Allah’a kulluk etmede kula, kulluğunun başında kalp safiyeti, gidişatında kolaylık, varacağı yerde Rıza-i Bari’nin hasıl olmasını sağlamaktır. Bunların hepsi tek bir özde toplanmıştır. O da yeryüzünde halife olmaktır. Saadetin sırrı yeryüzüne “Halife” olabilmede saklıdır.

Cenab-ı Allah Bakara Suresi’nde Hz. Adem’in yaratılış kıssasında (Bakara:30-38) yeryüzünde halifeliğin nasıl başladığını anlattıktan sonra aynı surede sonraki nesillerde halifeliğin hakkını ihlal eden Beni İsraîl (Bakara:39-61) ile bu ünvana layık davranarak Rabbinin katında “İmamlık” makamına yükselen İbrahim (as)’ı (Bakar:131) da anlatmaktadır.

Bu üç kıssadan (Hz. Adem, Beni İsrail ve Hz. İbrahim) çıkarılacak ders sınanmak/imtihan olmaktır.

Hikmeti sormadan, verilen emri “semi’na ve ata’na” diyerek yerine getiren kazandı ve halife oldu, tersini yapan kınandı, helak oldu, lanetlendi ve şekavete düçar oldu.

“Bir zamanlar Rabbi İbrahim’i birtakım kelimelerle sınadığında İbrahim onları tam olarak yerine getirdi. Ben seni insanlara imam/önder yapacağım dedi…” (Bakara:124)

Hz. İbrahim sorgulamadan, teslimiyet gösterdi ve mükafatı aldı; ateşe atıldı, kazandı, evladını çöle bırakması emredildi, zemzemi kazandı, evladını kesmesi emredildi kurbanı kazandı, Kabe-i Muazzama’yı inşa etme şerefine nail oldu.

İnsanları Hacca davet etmek üzere çağrıda bulunması emredildi “İnsanlar arasında haccı ilan et/ duyur ki, gerek yaya olarak gerekse nice uzak yoldan gelen yorgun argın develer üzerinde kendilerine ait birtakım faydaları yakinen görmeleri ve Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine belli günlerde Allah’ın ismini anmaları için Kabe’ye gelsinler…” (Hac:27-28).

Bu ayet üzerinde düşünülmesi gereken nice hikmetler barındıran muazzam bir ayettir. “Kendilerine ait birtakım faydaları yakinen görmek!”

Demek ki Cenabı Allah hacca nice faydalar saklamıştır, bu faydaları hacca gidenler ancak görebileceklerdir. Bu faydaların neler olabileceğine dair tefsirlere bakıldığında bizzat belirlenmiş bir şey yoktur.

Hacının iki dünyasına katkılar sunacak maddi ve manevi faydaların olduğunu genel bir ifade ile bildirirler. Haccın içeriğine bakıldığında hikmeti anlaşılmayacak ama katıksız saf bir teslimiyetin olduğu müstesna bir ibadet olduğu görüleceketir.

Hz. İbrahim’in çağrısına “lebbeyk” diyerek ilk adım atıldıktan sonra Allah’ın kuldan istedikleri;

– Kulum kıyafetini çıkar, başın açık, yalın ayak, dikişsiz iki parça kumaşa bürün yola çık. Lebbeyk Allahumme lebbeyk/ buyur Allahım emrindeyim.

– Kulum eşin helalindir ama ihramlı olduğun sürece ona yaklaşamazsın. Lebbeyk Allahumme lebbeyk

– Kulum ihramlı olduğun sürece kendi teninden, tüyünden alamazsın. Lebbeyk Allahumme lebbeyk

-Kulum ihramda kaldıkça avlanman, herhangi bir bir cana, tene, bitkiye zarar vermen yasaktır. Ama benim için benim sana söylediğim türlerden kurban kes, o canları da istiyorum, benim için kurban et. Lebbeyk Allahumme lebbeyk

-Kulum hikmetini sormadan taşlara bak; bu Kabem taştır etrafında yedi defa dönüp tavaf et, Haceülesved taştır, önünde dur selam ver, öp, İbrahim’in ayak izleri taştır ama sen arkasında iki rekat namaz kıl, cemeratta benim istediğim sayıda taş al ve benim istediğim yere, istediğim zaman diliminde fırlat! Hepsi de taştır ama sen o taşlara ben nasıl istersem öyle bir muamelede bulun. Lebbeyk Allahumme lebbeyk.

-Kulum Hacer gibi evladın için sa’y yap. Ama vereceğim rızık senin sa’yinin olduğu yerde değil benim istediğim yerde ortaya çıkacaktır. İsmail susuzluktan kurtuldu ama sen kendinin ve ümmetin çocukları için sa’y yap/koştur.

-Kulum şehri, evi, binayı, oteli, yatağı, dolabı, konforu bırak Arafat’a gel, gerekirse kumda yat, dağda uyu, taşa otur ama hepiniz toplu olarak ayakta bana yakarın, beni anın, elinizi açın, boynunuzu bükün, ağlayın, arınmayı isteyin. Lebbeyk Allahumme lebbeyk.

-Kulum seni temizledim, arındırdım, buna melekleri de şahit tuttum. Kendini kirletme, bana gelene kadar temiz kalmaya gayret et. Bu ibadetlerin, eylemlerin her biri Hz. İbrahim tarafından Allah için yapıldı. Hikmetini sormadan teslimiyet gösterdi. Her birinin mükafatını aldı. İbrahim Ailesi bu ümmete örnek oldu, beden temizliğinde, namazlarında, kurbanında, haccında, umresinde, kısaca her ibadetinde yer aldı, pay sahibi oldu. Allahumme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala ali Muhammedin kema salleyte ala İbrahime ve ala ali İbrahime İnneke Hamidun Mecid. İbrahimi teslimiyetin mükafatı da İbrahimidir. Çünkü Yüce Allah “Sonra Sana da “Doğru yola yönelerek İbrahim’in dinine uy! O müşriklerden değildi. Diye vahyettik” (Nahl:123).

Hz. İbrahim’in babası onu ateşe attıracak kadar üzdü. Ama oğlu bıçağın altına seve seve yatacak kadar itaat etti. Rabbi O’na eşini ve bebek yaştaki oğlunu ziraatsiz susuz yere bırakmasını emretti ama kıyamete kadar hem gıda hem şifa olan zemzemi verdi Nemrut O’nu diri diri ateşe atacak sonra yanmayınca yurdundan çıkaracak kadar zulmetti ama (gittiği yer olan Filistin’deki) ümmeti itaat etti. İbrahim teslim oldu ve kazandı! Allah’ın koyduğu hükümlere teslim olan aile gerçek aile saadetine erer! “…her kim hidayetime tabi olursa onlar için herhangi bir korku yoktur ve onlar üzüntü çekmezler.” (Baraka:38)