İklim değişti, tropikal geceler arttı

Yaz aylarında bazı geceler var ki sıcaktan nefes alınamaz oluyor. Hava güneş battıktan sonra da bir türlü serinlemiyor… Uykuya dalmak bile büyük bir mücadeleye dönüşüyor. Yatakta dönüp duranlar, serin bir köşe arayanlar yeni güne yorgunlukla uyanıyor. Peki bu bunaltıcı gecelerin arkasında ne var? Hangi bölgelerde sıcaklık daha fazla artıyor? Merak edilen soruları İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Meteoroloji Mühendisi Dr. Güven Özdemir yanıtladı.

Tropikal gecelerde sıcaklık 20 derecenin üstünde

Yaz aylarında insanların sıcaktan bunaldığı gecelere “tropikal geceler” adı veriliyor. Dr. Güven Özdemir de sözlerine bunun ne anlama geldiğini anlatarak başlıyor:

“Tropikal gece terimi, gece sıcaklığının 20 derecenin altına düşmediği günleri ifade ediyor. Yaz akşamlarında güneşin batımından sonra yerkürenin soğuması, yer seviyesine yakın alanlarda hava sıcaklığının düşmesi gerekiyor. Ancak minimum gece sıcaklığı 20 derecenin altına düşmüyorsa, nem yüksekse, rüzgar sakin esiyorsa, o bölgede tropikal gece terimini kullanıyoruz.”

[Fotoğraf: Getty Images]

Tropikal gecelerin ciddi sağlık sorunlarına da zemin hazırlayabileceğini belirten Dr. Özdemir şöyle devam ediyor:

“Sağlık açısından uyku problemlerini getiriyor, solunum problemlerini getiriyor mesela… Kalp damar hastalıklarını eğer genetik olarak bir sıkıntısı varsa veya kronik olarak bir sıkıntısı varsa tetikleyebiliyor aynı zamanda.”

Ekosistemi de olumsuz etkiliyor

Tropikal gecelerin bunaltıcı sıcağının insanlar üzerinde yarattığı sıkıntılar malum… Ancak sorun sadece insanlarla sınırlı değil. Dr. Özdemir, tropikal gecelerin tarımsal üretimde verimin düşmesine sebep olduğunun altını çizerek, “Bitkilerin gece solunum hızları var. Hava sıcaklığının çok yüksek seyretmesi biyolojik açıdan ve ekosistem açısından tarım bitkilerini etkileyebiliyor. Üretimde düşmeler, bitkilerin verimindeki azalma söz konusu olabiliyor. Gece sıcaklığındaki ciddi artış tarımda kayıplara ve ekosistemdeki çeşitliliğin azalmasına ortam sağlıyor. Doğadaki dengenin bozulmasını körükleyebiliyor” diyor.

Yılda ortalama 18 gün daha fazla tropikal gece yaşanıyor

Tropikal gecelerin sayısı her geçen yıl daha fazla artıyor. 1980’lerden bu yana Avrupa’da daha yaygın hale geldiği için günlük yaşamı da etkilemeye başladı. Verilere göre geçtiğimiz yaz Güney İtalya, Hırvatistan, Türkiye ve Yunanistan’ın da dahil olduğu Güney Avrupa’daki yaz destinasyonlarında 23 tropikal gece yaşandı.

Yine verilere göre 73 yılda Akdeniz’de yaşanan tropikal gecelerin ortalama sayısı yüzde 93 oranında arttı. Bu da her yıl ortalama 18 gün daha fazla tropikal gece yaşandığı anlamına geliyor.

“Akdeniz bölgesi tropikal iklimin etkisine girme eğiliminde”

Türkiye de tropikal gecelerden nasibini alıyor. Peki, özellikle hangi bölgelerde bunun etkilerini daha fazla görüyoruz? Dr. Özdemir, “Tropikal geceleri ülkemiz adına düşünürsek Akdeniz bölgesi yavaş yavaş tropikal iklimin etkisine girme eğilimi gösteriyor. Bunun en büyük nedeni sıcaklıkların aşırı artması, yağışların azalması, kentsel alanlar, ısı adalarının yoğunluğu, o bölgedeki orman yangınları ve ormansızlaşma… Bütün bunlar tropikal gecelerin artışındaki en büyük nedenler” açıklamasını yapıyor ve sözlerini şöyle noktalıyor:

“Tüm bunlar o bölgelerdeki ilgili iklim parametrelerini de etkiliyor. İnsanların hissedebileceği sıcaklıklar 20 derece gibi gözüküyor ama eğer nem fazlaysa hissedilecek sıcaklık 26-27 dereceyi, 30 dereceyi buluyor. Yine rüzgar yok ve nem de fazlaysa hissedilen sıcaklıklar fazla olacaktır.”