İsrail zindanlarında bırakılan 33 yıl: Mahmud İsa

Gazze’de yaşanan soykırımın mimarı barbar İsrail, varılan anlaşma kapsamında yüzlerce Filistinli esiri serbest bıraktı. Kiminin gençliği, kiminin çocukluğu, kiminin ise ömrü işgalin zindanlarında geçmişti.

Bunlarda biri de Mahmud İsa’ydı. 1992’de henüz genç bir delikanlıyken girdiği zindandan saçlarına ak düşmüş şekilde çıktı. Peki, kimdi Mahmud İsa? Katil İsrail, İsa’yı önceki takas anlaşmalarında neden bırakmayı reddetmişti?

Mahmud İsa, Kudüs’ün arka sokaklarında büyüdü. İşgalin gölgesi, onun çocukluk hafızasının bir parçasıydı. O sokaklar ona yalnızca sabrı değil, direnmeyi de öğretti. Genç yaşta İslami Direniş Hareketi’ne (Hamas) katıldı ve Kudüs’teki ilk örgütlenmelerde yer aldı. Disiplini, kararlılığı ve inancıyla kısa sürede dikkat çeken bir isim oldu. Onun kuşağı için işgal, uzak bir siyaset tartışması değil, her gün yaşanan bir gerçekti.

24 yaşında zindana düştü

1992 yılı, hem onun hem de hareketin dönüm noktasıydı. Henüz 24 yaşındaydı, Hamas‘ın kurucusu Şeyh Ahmed Yasin’in zalim İsrail’in elinden kurtarılması için girişilen operasyonun baş aktörlerinden biri oldu.

İsrail sınır polisi mensubu Nissim Toledano’nun kaçırılması eylemi, direnişin stratejik bir “takas kartı” hamlesiydi. Katil İsrail talebi reddetti. O olay, İsa’nın adını İsrail istihbaratının kara listesine yazdırdı. Bir yıl sonra yakalandı. 1993’ten itibaren ömrünün büyük bölümü İsrail cezaevlerinde geçti.

Çoklu müebbet cezalarla yargılandı. Uzun yıllar boyunca ağır tecrit altında tutuldu. 2002 ile 2012 arasında kesintisiz 10 yıl, tek kişilik hücrede yaşadı.

Ailesiyle görüş hakları kısıtlandı, cezaevi içinde hareket alanı neredeyse tamamen kapatıldı. İsrail makamları onu “yüksek güvenlik riski” olarak nitelendiriyor, adını neredeyse hiçbir takas listesine dahil etmiyordu.

33 yılı zindanda geçti

Ancak içeride geçen yıllar, İsa’nın kimliğini eritmedi, tam tersine keskinleştirdi. Cezaevinde farklı eğilimlerden Filistinlilerle kurduğu ilişkiler, onu yalnızca bir savaşçı değil, aynı zamanda bir fikir taşıyıcısı haline getirdi. Zindandaki günlerinde yazdığı mektuplar, Filistinli mahkûmlar arasında elden ele dolaşır oldu. Birinde şöyle diyordu: 

“Tecrit bana yalnızlığı değil, direnişin derinliğini öğretti. İnsan karanlıkta da hakikati aramaktan vazgeçmemeli.”

İsrail’deki en uzun süreli mahkûmlardan biri olarak adı, Filistin halkı için bir sabır sembolüne dönüştü. Geçtiğimiz günlerde, Hamas ile işgalci İsrail arasındaki yeni takas düzenlemesinde serbest bırakılması, yıllar süren inatlaşmanın kırıldığı bir an olarak görüldü.

33 yıl sonra, 57 yaşında özgürlüğüne kavuştu. Serbest kaldıktan sonra verdiği röportajlarda, geçmişi romantize etmeden ama kararlılıkla anlattı. “Zindan bana sabrı değil, zamanı öğretti,” diyordu.

Bir başka soruya ise şöyle yanıt verdi: 

“Biz bugün var olduğumuz için tehdit sayılıyoruz. Çünkü işgalin asıl korkusu, silahlarımız değil; fikrimizin hayatta kalması.”

Bugün Mahmud İsa, Filistin direnişinin hem eski kuşağının tanığı hem de yeni kuşağın hafızası olarak anılıyor. Onu tanıyanlar, hala sessiz ama etkili bir figürden söz eder. Yıllarını hücrede geçirmiş bir adamın sesi, artık dışarıda da yankılanıyor. İsa’nın sesi, bir halkın inatla hayatta kalma iradesinin simgesi hâline gelmiş durumda.