İsrail’de Netanyahu hükümetinden çekilen UltraOrtodoks Şas Partisi’nin bakanları istifa etti

İsrail basını, Ultra-Ortodoks Şas Partisi üyesi İçişleri Bakanı Moşe Arbel, Refah Bakanı Yaakov Margi ve Dini İşler Bakanı Michael Malkielli’nin Netanyahu’ya istifa mektubunu sunduğunu aktardı.

İsrail yasalarına göre bakanların istifası 48 saat içinde yürürlüğe girecek.

Netanyahu kabinesindeki Şas Partisi’nin diğer üyeleri Sağlık, Çalışma ve Tarım bakanlıkları yardımcılarının da kısa süre içinde istifalarını sunması bekleniyor.

Hükümette yaşanan istifa dalgası nedeniyle Şas Partisi milletvekilleri Erez Malul ve Semion Moşiaşvili’nin de İsrail’de “Norveç Yasası” olarak isimlendirilen seçim düzenlemesi gereğince milletvekilliği düşürülecek. Milletvekilliği düşürülen isimlerin koltuklarını müstafi bakanlar dolduracak.

Netanyahu’nun aşırı sağcı ortakları Ultra-Ortodokslardan boşalan koltukları istiyor

İsrailli Başbakan Binyamin Netanyahu’nun aşırı sağcı koalisyon ortaklarının Ultra- Ortodokslardan boşalan bakanlık ve Meclis Komitesi koltuklarını talep ettiği belirtildi.

The Times of Israel gazetesinin haberinde, aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in İnşaat ve İskan ile İçişleri bakanlıklarının kendi partisi Yahudi Gücü’ne bırakılmasını istediği aktarıldı.

Kabinenin diğer aşırı sağcı üyesi Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in de İsrail Meclisindeki Maliye Komitesi’nin başına Dini Siyonizm Partisi’nden bir ismin atanmasını talep ettiği kaydedildi.

Şas, hükümetten çekilme kararını dün duyurmuştu

Ultra-Ortodoks Yahudi (Haredi) partilerden Şas, Haredilerin askerlikten muafiyetini sağlayacak yasa üzerinde yaşadığı görüş ayrılığı nedeniyle dün hükümetten istifa etme kararı almıştı.

Bu kararla, yakın zamanda diğer bir Haredi koalisyon ortağını kaybeden Netanyahu hükümeti, 120 sandalyeli Mecliste 50 milletvekilinin desteklediği azınlık hükümeti konumuna düşmüştü.

Buna karşın, Mecliste 11 milletvekiliyle temsil edilen Şas Partisi’nin koalisyondan çekilmesine rağmen muhalefetin hükümeti devirme girişimlerini desteklemeyeceği açıklanmıştı.

Netanyahu liderliğindeki koalisyonun, azınlık hükümeti konumuna düşmesine rağmen mevcut tabloda Meclisin yeniden açılacağı Ekim 2025’e kadar iktidarda kalacağı değerlendiriliyor.

İsrail Meclisi, 27 Temmuz’da tatile girecek.

Haredilerin askere alınması tartışması

İsrail yasalarına göre 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik hizmetini yapması gerekirken Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyordu.

İsrail’in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023’ten bu yana bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker ihtiyacının artmaya başlamasıyla Haredilerin askere alınması konusu gündeme gelmişti.

İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti.

Hükümetin askere alınmaya uygun yaklaşık 80 bin Haredi erkekten yaklaşık 24 binine askerlik celbi gönderdiği, temmuz itibarıyla 2025-2026 askerlik yılı için “havuz” olarak tanımlanan grubun geri kalanına emir göndereceği kaydedilmişti.

Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması nedeniyle Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortakları Meclisi boykot etmeye başlamış ve Meclisin fesih oylamasına kadar varan bir siyasi krize neden olmuştu.

Sorunun çözülememiş olmasına rağmen fesih oylamasında yeterli çoğunluk sağlanamamıştı.

İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein’in son hazırladığı taslağın taleplerini karşılamadığını belirten “Degel HaTorah” ve “Agudat Israel” partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakı, 7 milletvekiliyle hükümetten istifalarını açıklamış, böylece Netanyahu hükümetini 61 milletvekiliyle bırakmıştı.