Mahfil Nedir?

İslâm mimarisinin dinî yapılarında özel kullanım mekânı olarak tasarlanmış, yerden yüksek ya da etrafı parmaklıklarla (ahşap kafes) çevrilmiş yapılardır. Diğer adı maksuredir.

Anadolu’da bu geleneğe özgü en eski örnek Divriği Ulu Cami (1229), Osmanlı camileri içinde kesin olarak bilinen en eski tarihli yapı ise Bursa’da Çelebi Sultan Mehmed’in yaptırdığı Yeşil Cami’dir. (1419)

Yenikapı ve Galata Mevlevihaneleri, Üsküdar’daki Selimiye ve Aziz Mahmud Hüdâî Tekkesi ile Yıldız’daki Ertuğrul Tekkesi hünkâr mahfiline sahip tarikat yapılarından birkaçıdır.

Camilerde ve tarikat yapılarında hükümdarlara mahsus “mahfil-i hümâyûn”dan (hünkâr mahfili) başka müezzinlerin, kadınların, ziyaretçilerin ayrıca mevlevihanelerde âyin icra eden âyinhanların ve sâzendelerin yer aldığı (mutrip) mahfiller bulunmaktadır.

Müezzin mahfillerinin hepsi fevkanî (yüksek konumda) olup, akustik açısından en uygun yer harimin merkezi olmasına rağmen mekânın görsel bütünlüğünü parçalamamak için mihrap taçkapı ekseninin sağına konumlandırılmıştır. Bu konuda tek istisna Edirne Selimiye Cami’dir.