Milli İstihbarat Akademisi’nden ‘TürkiyeSomali’ ilişkileri raporu

11 sayfadan oluşan ve Akademi Başkanı Prof. Dr. Talha Köse’nin ön sözüyle başlayan raporda yer alan analizler, çeşitli tablo, grafik ve fotoğraflarla desteklendi.

Türkiye-Somali ilişkileri ve Somali’nin güncel durumunun detaylı şekilde ele alındığı çalışma, 8 bölüm ve sonuç kısmından oluşuyor.

Rapordaki başlıca konuların arasında Somali’nin mevcut genel siyasi ve ekonomik görünümü, ikili ilişkilerin tarihsel temelini oluşturan Osmanlı mirası ve diplomatik ilişkilerdeki temel dinamikler ile önemli dönüm noktaları dikkati çekti.

15 yıllık stratejik ortaklık

Rapora göre, 2011’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Mogadişu ziyaretiyle başlayan süreç, ilişkileri insani yardımdan pek çok alanda derinleşen stratejik ortaklığa dönüştürdü.

Türkiye, Somali’de kriz zamanlarında sahaya inen değil kalıcı kurumsal ve sürdürülebilir varlık inşa eden aktör haline geldi.

TÜRKSOM Askeri Eğitim Üssü ile binlerce Somali askerinin eğitimi sağlanarak yerel güvenlik kapasitesi güçlendirildi, Türkiye’nin askeri danışmanlık, istihbarat paylaşımı ve donanım desteği, Somali’nin egemenlik kapasitesini doğrudan artırdı.

2024’te imzalanan Çerçeve Anlaşma ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Somali açıklarında üç blokta petrol ve doğal gaz arama faaliyetleri yürütmeye başladı.

Somali’nin enerji arz güvenliği bağlamında güneş-dizel hibrit sistemlere dayalı mikro şebeke projeleri, Türkiye’nin teknik desteğiyle gelişmekte ve balıkçılık alanında 2018 Mutabakat Zaptı (MoU) ile Türk teknelerine Somali sularında yasal avlanma imkanı sağlandı, bu alan “mavi ekonomi” ekseninde stratejik işbirliği sahası haline geldi.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Türk Kızılay, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Yunus Emre Enstitüsü (YEE), Türkiye Maarif Vakfı (TMV) gibi kurum ve kuruluşların koordineli faaliyetleri, sağlık, eğitim, ulaştırma ve gıda alanlarında sahada görünür kalkınma desteği sağladı.

Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Aden Abdulle Havalimanı, Somali Parlamentosu gibi sembolik ve kritik altyapı yatırımları, Türkiye’yi kurumsal kalkınmayı destekleyen aktör olarak öne çıkardı.

Etiyopya ile Somaliland arasında 1 Ocak 2024’te imzalanan MoU sonrası gelişen kriz, Türkiye’nin profesyonellikle yürüttüğü “Ankara Süreci” sayesinde diplomatik çözüme kavuşturuldu.