Mukaddes Topraklara Uzanan Raylar: Hicaz Demir Yolu Hattı

MUKADDES TOPRAKLARA UZANAN RAYLAR: HİCAZ DEMİR YOLU HATTI

1864’te ilk kez Alman asıllı Amerikalı mühendis Zimpel tarafından Kızıldeniz ile Şam arasında bir demir yolu hattı inşası teklif edildi.

1874’te bazı Osmanlı subayları Medine-Mekke, 1891’de ise Osman Nûri Paşa Cidde-Mekke hattı için öneriler sundu.

Daha önce farklı gerekçelerle reddedilen tekliflerden sonra en kapsamlı teklif 1891’de Cidde Evkaf Müdürü Ahmed İzzet Efendi’den geldi.

II. Abdülhamid projeyi destekleyerek 2 Mayıs 1900’de inşaat emrini verdi ve 1 Eylül 1900’de Hicaz Demir Yolu inşasına başlandı.

Demir yolu projesi ile hac yolculuğunu kolaylaştırmak, yolculuk süresini 4–5 güne indirmek ve bölgeye hızlı asker sevki ile isyanlara karşı savunma hedeflendi.

Devlet bütçesinin %18’ini aşan demir yolunun maliyeti için Müslümanlardan bağış toplanmasına karar verildi.

İlk bağışı 50.000 lira ile II. Abdülhamid yaptı, Hindistan’dan Amerika’ya kadar Müslümanlar projeye destek verdi.

Demir yolunun teknik işlerinin idaresi 1901’de Alman mühendis Meissner’e verilerek projede farklı milletlerden toplam 43 mühendis çalıştı.

İnşaat Şam-Der‘a arasında başladı ve 1903’te Amman’a, 1907’de el-Ulâ’ya, 1908’de Medine’ye ulaştı.

Peygamber Efendimize (sas) hürmeten Medine sınırlarına gelindiğinde sessiz çalışıldı, raylara keçe serildi.

İstasyonlarda hareket saatleri namaz vakitlerine göre düzenlendi ve vagonlardan biri mescid vagonu olarak tahsis edildi.

Akabe hattı İngiltere’nin baskısıyla iptal edildi.

1908’de bedevîlerin demir yolu ve telgrafa yönelik saldırı sayısı 128’e ulaştı. 300 Osmanlı askerinin şehit olduğu baskınlar yaşandı.

Tüm bunlara rağmen 1908’de II. Abdülhamid’in bizzat katıldığı törenle demir yolu hizmete açıldı.

Medine-Mekke-Cidde bağlantısı, Şerîf Hüseyin’in direnişi nedeniyle yapılamadı.

Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyun mezunu pek çok mühendis ilk deneyimini burada kazandı.

Hicaz Demir Yolu, Müslümanların ortak bir eser ve amaç etrafındaki dayanışması ile tarihe geçti.