NASA, Mars’ta oraya ait olmayan bir kaya keşfetti

NASA’nın Mars’taki Perseverance gezgini, görevine başlayalı beş yıldan fazla süre geçmesine rağmen keşiflerine devam ediyor. Gezginin son buluşlarından biri, bulunduğu yere ait olmayan şaşırtıcı bir görünüme sahip, bilim insanlarını kaynağının Mars olup olmadığını sorgulamaya iten bir kaya oldu.

Jezero Krateri’nin Vernodden bölgesinde bulunan, yaklaşık 80 santimetre genişliğindeki bu kayaya “Phippsaksla” adı verildi.

Bileşimindeki sır: Demir-nikel meteoriti

Phippsaksla’yı jeolojik çevresindeki diğer kayalardan farklı kılan en önemli özellik, demir ve nikel açısından zengin olan bileşimi. Bu element kombinasyonu, kayanın Mars’a ait olmadığını, geçmişte bir noktada gezegene çarpmış bir demir-nikel meteoriti olduğunu düşündürüyor. Taşlı meteoritlere göre daha nadir olan demir-nikel meteoritleri, genellikle Güneş Sistemi’nin ilk dönemlerinde büyük asteroitlerin çekirdeklerinden oluşur.

Perseverance, bu kayayı benzersiz şekli nedeniyle fark etti. Çevresindeki kayalardan daha büyük ve daha yüksek duran bu cisim, ilginç bir şekilde oyulmuş görünüme sahip. Gezgin, direğine monte edilmiş gelişmiş Mastcam-Z kameralarını kullanarak kayanın yakın ve uzak fotoğraflarını çekti. Ardından, kimyasal yapısını analiz etmek için SuperCam enstrümanının lazerlerini ve spektrometrelerini (ışık dalga boylarını ölçen) kullanarak demir ve nikel oranını netleştirdi.

Kayıp parça mı?

Phippsaksla bir uzay misafiri olsa da, keşfi tamamen beklenmedik değil. Mars’ın diğer bölgelerinde daha önce demir-nikel meteoritlerine rastlanmıştı. Ancak görev bilim insanları, Jezero Krateri’nin benzer yaştaki Gale Krateri’ne rağmen şimdiye kadar bu tür bir meteorit bulamamış olmalarını şaşırtıcı buluyordu. Phippsaksla’nın bu eksikliği gidermesi bekleniyor.

Bu kayanın bir meteorit olduğunun kesinleşmesi için daha fazla analiz gerekiyor. Eğer onaylanırsa, bu, Perseverance için bir başka önemli ilk olacak ve Mars’ın ve Güneş Sistemi’nin erken tarihi hakkında daha fazla ipucu sağlayacak.

Perseverance, Mars yüzeyinden örnek toplayan ilk gezgin olarak, Phippsaksla’dan bir parça alıp gelecekte Dünya’ya getirilmek üzere depolayabilir. Ne yazık ki, toplanan bu değerli örneklerin tek başına Dünya’ya geri gönderilmesi mümkün değil; bunun için ayrı bir uzay aracı gerekecek.

Şubat 2021’de Mars’a indiğinden beri antik göl yataklarında seyahat eden Perseverance, hem volkanlar gibi Mars yüzeyi özelliklerine yakından bakmamızı sağladı hem de gezegende bir zamanlar yaşamın var olabileceğine dair işaretler buldu. Görevi için belirli bir bitiş tarihi olmayan bu keşif aracı, Kızıl Gezegen’den yeni taşları bizlerle paylaşmaya devam edecek gibi görünüyor.