Organ bağışı hastalara umut oluyor

Türkiye’de her gün binlerce hasta, “Size uygun organ bulundu” haberini almayı umutla bekliyor. 2025 yılı verilerine göre yaklaşık 32 bin 500 kişi organ nakli listesinde yer alıyor. Onlar için yeniden yaşama tutunmanın tek yolu, bağışlanacak bir organ. Her geçen gün, hatta her geçen saat onlar için hayati önem taşıyor.

Farkındalığı artırmak amacıyla her yıl 3-9 Kasım tarihleri arasında “Organ Bağış Haftası” düzenleniyor. Hafta boyunca, organ bağışının önemi ve toplumda duyarlılığın artırılması hedefleniyor.

[Fotoğraf: AA]

Bu yıl 4 bin 169 organ nakli yapıldı

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Doku, Organ Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’ndan alınan verilere göre, 2025 yılının başından bu yana Türkiye genelinde 4 bin 169 organ nakli yapıldı. Gerçekleştirilen nakillerin büyük çoğunluğunu böbrek nakilleri oluşturdu. Bu yılın ilk on ayındaki nakillerin 2 bin 695’i böbrek nakliydi.

İkinci sırada, tıpkı böbrek gibi hem canlı vericilerden hem de kadavradan yapılabilen karaciğer nakli yer aldı. 2025 başından bu yana 1.415 karaciğer nakli gerçekleştirildi. Ayrıca 41 kişi kalp nakliyle hayata yeniden tutundu. Bunun yanı sıra 17 akciğer ve 1 ince bağırsak nakli yapıldı.

[Fotoğraf: AA]

Organ bağışı, tamamen gönüllülük esasına dayanan bir uygulama. Nakil işlemi yalnızca beyin ölümü gerçekleştikten sonra, yani kişinin yaşamla bağlantısı tamamen kesildiğinde yapılabiliyor.

Nakiller canlıdan ve kadavradan olmak üzere iki şekilde gerçekleştiriliyor. Canlı vericilerden sadece böbrek ve karaciğer nakli yapılabiliyor. Kadavradan yapılan nakillerde ise kalp, karaciğer, pankreas, akciğer, böbrek, kornea, kalp kapakları, yüz, el, kol ve bacak gibi birçok organ ve doku kullanılabiliyor.

Kadavradan nakil sürecinde, beyin ölümü gerçekleşen kişinin organ ve dokularının, nakil bekleyen hastalarla tıbbi uyumu araştırılıyor. Hangi organların kimlere nakledileceğine ise Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi karar veriyor. Merkezin veri tabanında kayıtlı olan hastalar, tıbbi öncelik sırasına göre değerlendiriliyor. Böylece her bir organ, en uygun hastaya en kısa sürede ulaştırılmaya çalışılıyor.

e-Nabız ve e-Devlet üzerinden bağış mümkün

Organ bağışında bulunmak isteyenler için süreç artık çok daha kolay. 18 yaşını doldurmuş ve akli dengesi yerinde olan herkes e-Nabız veya e-Devlet üzerinden yalnızca birkaç dakika içinde organ bağışçısı olabiliyor.

Yeni sistemle birlikte organ bağışında bulunan kişilerin birinci derece yakınlarına, ileride organ nakline ihtiyaç duymaları halinde öncelik hakkı tanınıyor. Bu uygulama hem bağış bilincini artırmayı hem de toplumsal dayanışmayı güçlendirmeyi hedefliyor.