Sanayide yeşil dönüşüm sektörel uzman havuzu ile desteklenecek

2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’ndan yapılan derlemeye göre, imalat sanayisinde kimya, ilaç-tıbbi cihaz, makine, elektrikli teçhizat, otomotiv, elektronik ve raylı sistem araçları öncelikli olmak üzere tüm sektörlerde yeşil ve dijital dönüşüm ekseninde yüksek katma değerli üretim yapısına geçiş amaçlandı.

Bu kapsamda sürdürülebilir üretim ve yeşil dönüşüm teknolojilerinin benimsenmesi, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için AR-GE faaliyetleri ve teknoloji transferi desteklenecek.

Temiz ve kaynak verimli üretim yapan sanayi tesislerinden “sanayide yeşil dönüşüm belgesi” başvuruları alınacak. Sanayide yeşil dönüşümün belgelendirilmesine yönelik kullanılan sistemin yapay zekayla geliştirilmesine dair çalışmalar yürütülecek.

KOBİ’lerin dijitalleşme yatırımlarına kredi faiz desteği

Belgenin yeşil finansmana erişim imkanlarının artırılması hedefiyle kamu ihalelerinde önceliklendirilmesine ilişkin çalışmalar yapılacak. Ayrıca sanayide yeşil dönüşüm sürecinde yer alacak “sektörel uzman havuzu” oluşturulacak.

İmalat sanayisinde sektörel analizler yapılarak, yapay zeka, büyük veri analitiği, ileri otomasyon gibi dijital teknolojilerin imalat süreçlerine entegre edilmesinin yanı sıra imalat sanayisinde dijital dönüşüm de teşvik edilecek.

Dijital Dönüşüm Programı’yla işletmelerin dijital teknolojileri imalat süreçlerine entegre ederek yapacakları bu alandaki yatırımları desteklenecek.

KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı kapsamında imalat sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’lerin dijitalleşme yatırımlarına kredi faiz desteği sağlanacak.

Rakamlarla dönüşüm

İmalat sanayisinde uygulanan programların etkisi rakamlara da yansırken, ocak-eylül döneminde toplam imalat sanayi ihracatı 2024’ün aynı dönemine göre yüzde 4,3 artışla 189,5 milyar dolara ulaştı.

Faaliyetteki özel sektör AR-GE merkezi sayısı eylülde 1356’ya yükseldi. 58 ilde faaliyet gösteren merkezlerin en yoğun olduğu iller İstanbul, Ankara, Kocaeli, Bursa ve İzmir oldu. Bu merkezlerde istihdam edilen toplam personel sayısı 89 bin 621 kişiye çıktı. Merkezlerde patent başvurusu 29 bin 21’e, tescil edilen patent sayısı 16 bin 17’ye ulaştı.

Toplam 29 ilde faaliyette olan 342 özel sektör tasarım merkezinin en yoğun bulunduğu iller İstanbul, Ankara, Bursa ve İzmir olarak kayıtlara geçti. 8 bin 454 kişinin çalıştığı bu merkezlerde eylül itibarıyla yapılan patent başvurusu 603, tescil edilen patent sayısı ise 332 olarak belirlendi.

Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP) kapsamında organize sanayi bölgelerinin altyapılarının güçlendirilmesi, üretim ve istihdam artırıcı faaliyetler ile kültürel miras gibi konularda toplam 4,7 milyar lira bütçeli 54 proje önerisi alındı. Değerlendirme süreci tamamlanan ve toplam bütçesi 1,79 milyar lira olan 15 proje onaylandı.

Dönüşüm programları devrede

Milli Teknoloji Hamlesi vizyonu doğrultusunda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca hazırlanan programlarda da sanayide yeşil ve dijital dönüşümün sağlanması hedeflendi.

Bu kapsamda Dijital Dönüşüm Programı’na eylül itibarıyla toplam yatırım tutarı 6,7 milyar lirayı aşan 23 başvuru alındı.

KOSGEB tarafından, KOBİ’lerin güneş enerjisi yatırımları ile kaynak verimliliğini artırmaya, atık üretimini azaltmaya, suyun korunması ve sürdürülebilir üretim yöntemlerini uygulamaya yönelik ilan edilen proje teklif çağrıları kapsamında 2 bin 12 işletmeye 5,6 milyar lira destek verildi.

TÜBİTAK’ın Yeşil İnovasyon Teknoloji Yönderlik Desteği Programı’nda 741 projeye 2,6 milyon lira, Sanayide Yeşil Dönüşüm Desteği Programı’nda ise 231 projeye 22 milyon lira ödeme yapıldı. Sanayiye Yönelik AR-GE ve Yenilik Ağları (SAYEM) Yeşil Dönüşüm Desteği Programı’nda 8 platform için destek kararı alındı.

Kapasite Geliştirme Destek Programı (KOBİGEL) ile KOBİ’lerin verimliliğini, üretimini, pazar büyüklüğünü ve kurumsal kapasitesini artırmaya yönelik ölçek büyütme yatırımlarına katkı sağlanması amaçlandı. Program kapsamında 1647 proje onaylandı, 25,5 milyar liralık kredi hacmi uygun bulundu, tahmini destek tutarının ise 9 milyar lira olması öngörüldü.

İstihdamı Koruma Destek Programı kapsamında 15 bin işletmeye 5,6 milyar lira destek verildi.

Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletleri özelinde toplam 50 destek paketiyle ağustos ayı itibarıyla 531 bin firmaya 1,56 trilyon lira ticari kredi hacmine karşılık 1,23 trilyon lira kefalet sağlandı.