TERME’NİN TARİHİNE IŞIK TUTAN PANEL: KOCAMAN KÖYÜ OLAYLARI, GERÇEK TANIKLIKLARLA ANLATILACAK.

TERME’NİN TARİHİNE IŞIK TUTAN PANEL: KOCAMAN KÖYÜ OLAYLARI, GERÇEK TANIKLIKLARLA ANLATILACAK

30 Mayıs 2025
Terme Belediye Kültür Sarayı

Terme’nin yakın tarihine ve Milli Mücadele yıllarına ışık tutacak büyük bir panel düzenleniyor. “Milli Mücadelede Kocaman Köyü Olayları” başlıklı panelde, 1921 yılında Kocaman Köyü’nde yaşanan çarpıcı olaylar ve bu olayların kahramanları belgeler ve tanıklıklar eşliğinde gün yüzüne çıkarılacak.

TERME’NİN EN HASSAS BÖLGESİ: ÇANGERİŞ VE KOCAMAN DOLAYLARI
O yıllarda Terme çevresinin en hassas ve tehlikeli bölgeleri arasında Çangeriş ve Kesikkaya dolayları yer alıyordu. Bu bölgeler Rum ve Ermeni çetelerinin sığınağı haline gelmişti. Çeteler baskın, yangın, soygun yapıyor, fidye için adam kaçırıyor ve buralara saklanıyorlardı.

KOCAMAN KÖYÜ BASKINI: GERÇEKLER VE KAHRAMANLAR
Kocaman Köyü, o yıllarda 25-30 hanelik küçük bir Müslüman köyüydü. Müslümanlar ziraatla uğraşırken, zanaatkârlık daha çok Rumlar arasında yaygındı. Evlerin çoğu ağaçtan yapılmış ve üzerleri kamışla örtülüydü. Köyün imamı Ali Efendi (Terzioğlu lakabıyla tanınır), misafirperverliğiyle bilinen, kapısı herkese açık bir insandı.

Dönemin Terme Kaymakamı ise “Deli” lakabıyla bilinen Rıfat Beydi. Rıfat Bey, yaz aylarında Rum köylerine ve yaylalara gitmekteydi, çünkü Terme sıtma ve sıcaklar nedeniyle yazın boşaltılırdı.

Olayların tanıklarından ve İmam Ali Efendi’nin evlatlığı olan İmam İdris (İdris Eroğlu, doğum 1319)’a göre, köye Ermeni ve Rum çeteleri bir toplantıya davet edilmişti. Bu toplantının çağrısı kaymakam Rıfat Bey tarafından organize edilmiş, köy çevresindeki ağaçlara bile çağrı ilanları asılmıştı.

Toplantıya katılanlar arasında:

Ermeni ve Rum çete reisleri: Kara Haçık, Sarı Yani, Harigo, Kara Banayıt, Yorigo

Türk çete reisleri: Kesikkaya köyünden Piç Ahmet, Keskinoğlu Mustan, Kişmiroğlu Seyyid, Kör Temel, İnebeyli’den Reşidin Ahmet, Uzunludan Hacı İmamın Halil, Ünye tarafından İslam da vardır.

Toplantının amacı, bölgede çeteciliği sonlandırmak ve Ankara Hükûmeti’ne bağlılık sağlamak olarak görünse de, olaylar kontrolden çıktı. Sohbet ilerlerken, kaymakam Rıfat Bey çete lideri Sarı Yani’ye hitaben hükümete itaat çağrısı yaptı. Ancak Sarı Yani bu çağrıyı dinlemedi. O esnada Tokatlı Hacı Çavuş, kaymakamı dışarı çağırdı ve içeride “Teslim olun!” diyerek silahını ateşledi. Sarı Yani’yi vurdu.

Kara Haçık, hasta olduğu bahanesiyle imamın yanına girmiş, elindeki kama ve tabancayla Ali Efendi’yi kamalamıştı. Bu saldırıda imam feryat ederken, Buruk Hüseyin de Kara Haçık tarafından öldürüldü. Kör Temel, odanın kapısını siper ederek Kara Haçık’ı vurdu. Çatışma sırasında Serkis, Banayıt ve Harigo da yaralandı. Yorigo ise kaçmayı başardı. Çetelerin cesetleri Piç Ahmet’in temin ettiği öküz arabalarıyla Terme’ye taşındı, halka teşhir edildi ve at çalkağı (şimdiki Terme İlköğretim okulu alanı) civarında gömüldü.

BASKIN SONRASI YENİ SALDIRILAR
O gece Terme’den gönderilen askerler köye destek oldu. Ancak sonradan Kara Haçık’ın yeğenleri Dertad ve Sevrican liderliğinde yeni çeteler Kocaman’a saldırdı, imamın evini yaktı ve köyü yağmaladı. Bu saldırılardan sonra İmam Ali Efendi köyü terk ederek Terme’ye yerleşmek zorunda kaldı.

PANELİ SUNACAK: SELİM EROĞLU
Bu tarihi paneli, olayların tanığı İmam İdris’in torunlarından olan edebiyatçı ve yazar Selim Eroğlu sunacak. Selim Eroğlu, dedesinin ve Kocaman Köyü’nün kahramanlıklarını hem belgeler hem de aile hatıraları ışığında anlatacak.

KATILIM ÜCRETSİZ, HERKESE AÇIK
30 Mayıs 2025 günü Terme Belediye Kültür Sarayı’nda düzenlenecek bu panel, Terme’nin tarihine tanıklık etmek isteyen herkese açık ve ücretsiz olacak.

Terme Kent Konseyi tarafından düzenlenen panelle Terme’nin tarihi gün yüzüne çıkıyor!
30 Mayıs Cuma  Saat 15.00
Katılımcılar:

Ali Rıza Ultav

Seyfi Günaçtı

Selim Eroğlu

Ahmet Katar

Panelde, Terme’nin geçmişten günümüze yolculuğuna tanıklık edeceğiz.
Tüm hemşehrilerimizi bu keyifli ve öğretici panele bekliyoruz!