Trump’ın portresinin para üzerinde yer alması planı ABD’yi karıştırdı

“Change Corruption Act” adı verilen teklif, Oregon Senatörü Jeff Merkley ile Nevada Senatörü Catherine Cortez Masto tarafından sunuldu. Teklife Connecticut Senatörü Richard Blumenthal ile yine Oregon’dan Ron Wyden da eş sponsor olarak imza attı.

Yasa taslağında, “Hiçbir Amerika Birleşik Devletleri para biriminde, hayatta olan ya da görevde bulunan bir başkanın portresi yer alamaz.” ifadesi yer alıyor.

Merkley, Trump’ın kendi yüzünü para üzerine koydurma girişimini otoriter liderlere benzetti. Oregonlu senatör, “Başkan Trump’ın kendini yücelten bu manevraları, Amerika Birleşik Devletleri’ne değil, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un gibi diktatörlere yakışır.” dedi.

Cumhuriyetçi çoğunluk nedeniyle şansı düşük

Cumhuriyetçi Partinin hem Temsilciler Meclisinde hem de Senatoda çoğunluğa sahip olması ve Trump’ın parti üzerindeki güçlü etkisi nedeniyle, tasarının yasalaşma ihtimalinin düşük olduğu değerlendiriliyor.

ABD Darphanesi, ekim ayında yaptığı açıklamada, ülkenin 250’nci kuruluş yıl dönümü nedeniyle Trump’ın portresini taşıyan 1 dolarlık hatıra paralar basmayı planladığını duyurmuştu. Darphanenin internet sitesinde üç farklı tasarım yer alıyor. Bunlardan ikisinde Trump’ın önden çekilmiş portresi, birinde ise yan profili bulunuyor. Tüm tasarımlarda “IN GOD WE TRUST” ve “1776 ~ 2026” ibareleri yer alıyor.

Daha önce ABD Hazinesinde dolaşıma giren bir taslakta ise 2024 yılında Pennsylvania’nın Butler kentindeki suikast girişimi sonrası, Trump’ın yumruğunu havaya kaldırdığı anın kullanıldığı, paranın kenarına da “FIGHT, FIGHT, FIGHT” ifadesinin yazıldığı belirtilmişti.

Yasalarda yaşayan başkan yasağına rağmen boşluk tartışması

Mevcut düzenlemelere göre, yaşayan kişilerin ABD para birimlerinde yer alması prensipte yasak. ABD Kanunu’nun 31’inci başlığında, “Yalnızca vefat etmiş kişilerin portreleri Amerika Birleşik Devletleri para birimleri ve menkul kıymetleri üzerinde yer alabilir.” hükmü bulunuyor. 1866 tarihli Thayer Değişikliği de yaşayan kişilerin para üzerinde yer almasını yasaklıyor.

Buna karşılık, 2020 yılında kabul edilen ve 2021’de Trump tarafından imzalanan “Circulating Collectible Coin Redesign Act” adlı yasa, hatıra serisinde yer alan paraların arka yüzünde yaşayan kişilerin kullanılmasını özellikle yasaklıyor. Bu durum, Trump’ın yüzünü taşıyan 1 dolarlık tasarımlar konusunda “yasal boşluk” tartışmalarına yol açmış durumda.

ABD tarihinde tek istisna: Coolidge

Eğer Trump’ın portresini taşıyan 1 dolarlık hatıra parası basılırsa, bu gelişme ABD tarihinde bir ilk olmayacak. 1926 yılında, Bağımsızlık Bildirgesi’nin imzalanmasının 150’nci yıl dönümü için basılan yarım dolarlık hatıra parasında, dönemin ABD Başkanı Calvin Coolidge’in profili yer almıştı. ABD Darphanesi, bunun bir başkan hayattayken para üzerinde yer aldığı ilk ve tek örnek olduğunu belirtiyor.