Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şubat ayında Endonezya’ya, bu ülke Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun da dün Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyaretler yeni işbirliği kapılarını açtı. Özellikle savunma sanayisinde son dönemde gelişen iyi ilişkilerin, yakın dönemde yeni adımlarla pekiştirilmesi planlanıyor.
Subianto’nun ziyareti kapsamında yeniden bir araya gelen iki ülke iş insanları da ilişkileri daha da derinleştirmek için cumhurbaşkanlarının çizdiği rotada ilerleme kararlılıklarını teyit etti.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Endonezya İş Konseyi Başkanı Nuri Doğan Karadeniz, Endonezya ile ticari ilişkilerin 3 milyar dolar seviyesine doğru ilerlediğini, sanayi ve ticaret hacmine bakıldığında bu rakamın 10 milyar dolara ulaşma potansiyeli bulunduğunu söyledi.
Bu seviyeyi hedef olarak belirlediklerini vurgulayan Karadeniz, iki ülke bakanlarının da hedefe ulaşılması için destek verdiğini ifade etti.
Karadeniz, Asya-Pasifik bölgesinin en önemli ülkelerinden Endonezya’nın Türkiye’de çok fazla tanınan bir ülke olmadığına işaret ederek, “Endonezya, ASEAN ülkelerinin hemen hemen lokomotifi diyebiliriz. Çin, Malezya, Singapur, Filipinler gibi ülkelere yakınlığı da göz önüne alındığında bizim için bir uçak gemisi niteliğini taşıyor.” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şubat ayında Endonezya’ya gerçekleştirdiği ziyareti anımsatan Karadeniz, orada Endonezya Ticaret ve Sanayi Odası temsilcileriyle görüşmelerinden güzel sonuçlar elde etmeye başladıklarını anlattı.
Karadeniz, bu noktada baş tacı sektörlerinin “savunma sanayisi” olduğunu ve bunun Endonezya ile öncelikle ele alınacak konular arasında geldiğini bildirdi.
Türkiye savunma sanayiinin dışarıda çok büyük farkındalık yarattığını vurgulayan Karadeniz, şöyle devam etti:
“Endonezya’nın da yeni seçilen cumhurbaşkanı bir önceki savunma bakanı olduğu için Türkiye ile savunma işbirliği anlaşmaları 5 yıldır filizlenmeye başlamıştı, şu an tam gaz devam ediyor. Bunun yanı sıra Türkiye’nin tarımdaki inanılmaz bilgi ve ekipman potansiyeli ve otelcilik de potansiyel işbirliği konuları arasında. Ayrıca, müteahhitlerimiz başkent Cakarta’nın taşınmasında görev alıyor. Bunun yanı sıra Endonezya çok ciddi bir enerji üreticisi ve ithalatçısı konumunda. Dolayısıyla, özellikle yenilenebilir ve sürdürülebilir enerjiler konusunda bu kadar dinamik bir ülkede Türk iş insanlarına çok ihtiyaç var. Genel olarak bu yılın kalanında, 2026 ve 2027 yıllarında şu anda bizim beklentilerimizi bile aşacak çok ciddi gelişmeler olmasını bekliyoruz.”
Karadeniz, Endonezya’nın hem iki ülkenin kültürel ve sektörler yönlerden benzerliği hem de bu ülkenin ihtiyaçlarını karşılamada güvenilir bir partner olması dolayısıyla Türk savunma sanayiinin başarılarından memnuniyet duyduğunu dile getirdi.
Savunma sanayisinin biraz da güvene dayalı bir ortam olduğunu vurgulayan Karadeniz, şu değerlendirmede bulundu:
“Savunma sanayiinde çok uzun dönemli edindiğiniz silah teknolojileri güvenilebilir ülkelerden alınmalı. Böylece tedarikçilerinizin size verdiği güvenle bunların bakım, onarım, cephane temini gibi gereksinimleri karşılanmaya devam edilsin. Türkiye ile Endonezya arasında bu güven limitleri son derece pozitif olarak aşılmış durumda. Endonezya’nın su altı robotlarından tutun fırkateynlere kadar 100 yeni yüzer silaha ihtiyacı var. Bizim Türkiye’deki şirketlerimiz de inanılmaz bir şekilde teklif aldı. Bunun yanı sıra ASELSAN, HAVELSAN, FNSS hem kara araçları hem deniz araçları, dronlar, dijital ortamlar, yazılımlarla inanılmaz bir güven veriyoruz. Ticaret de özellikle savunma ve enerji konusunda devasa hacimlere ulaşacak.”
Endonezya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Anindya Novian Bakrie de iki ülke arasındaki ticaret hacminin yeterli olmadığını ve bunun artırılması gerektiğini söyledi.
Bu noktada ülke liderlerinin koyduğu 10 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmanın önemine işaret eden Bakrie, “Savunma sanayisi iyi bir başlangıç noktası olabilir. Çünkü Türk savunma sanayisi dünyadakilerin en iyisi ve Endonezya ile Türkiye arasındaki ticareti artırmak için yapılacak en doğru şey savunma sektöründeki ticaret hacmini artırmak. Bunun yanı sıra müteahhitlik sektörü de beraber çalışabileceğimiz iyi alanlardan biri. Aynı şekilde enerji, sağlık, dijital ve farklı pek çok sektörde de iki ülke işbirliği yapabilir. Savunma sanayisi Türkiye’nin güçlü yanı. Endonezya da savunma sektörünü güçlendiriyor. Bence iki ülke beraber çok iyi çalışabilir.” diye konuştu.
Bakrie, Endonezya’nın palm yağının yanı sıra çelik ve pek çok ürün ihraç ettiğine ve burada ihracatı artırmak istediğine dikkati çekerek, bu kapsamda Türk şirketlerini de Endonezya’da söz konusu sektörlerde yatırım yapmaya davet etti.
Sağlık sektörünün de ülkeleri için büyük önem taşıdığını vurgulayan Bakrie, “Türkiye’de alabileceğimiz pek çok cihaz var. Bu da ticareti artırır.” ifadesini kullandı.
Bakrie, sadece bugün bile Türkiye’nin en büyük şehirlerinden birinde bir jeotermal işbirlikleri olduğunu belirterek, özellikle yenilenebilir enerjide işbirliğinin hem Endonezya hem de Türkiye için doğru bir yol olabileceğini sözlerine ekledi.
