2022 yılında TEKNOFEST Bakü ile başlayan ve 2023’te Bakü’deki 74. Uluslararası Uzay Kongresi’nde (IAC) Türkiye’nin 2026 için ev sahibi olacağının açıklandığı programla pekişen birlikteliklere uzay sektörü de dahil oldu.
Azerbaycan Uzay Ajansı (Azercosmos) ile Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM) arasında imzalanan “Startech” işbirliği kapsamında Azerbaycan’ın 6 üniversitesindeki gençlerden oluşan 26 kişilik heyet Bursa, Ankara ve İstanbul’da savunma ve teknolojinin önde gelen şirketlerini gezdi.
14 Mart’ta başlayan ve bugüne kadar devam eden program kapsamında astronotlar Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever ile de tanışma imkanı bulan heyet, işbirliği kapsamında GUHEM’de 2 günlük eğitim aldı.
Azercosmos Bilim ve Yükseköğretim ile Devlet Ajansı Yükseköğretim Kurumlarıyla İş Bölümü Müdürü Doç. Dr. Elza Samedli, projenin temel amacının Türkiye’nin teknoloji alanında en iyi kurumlarını incelemek olduğunu söyledi.
Burada bilgisayar, yazılım ve yapay zeka çalışmalarını görme imkanı bulduklarını belirten Samedli, Türk kurumlarıyla uzun süreli staj programlarını yapmak için de görüştüklerini bildirdi.
Samedli, bunun gelecekte iki ülke arasında işbirliklerini kurmak için bir “temel atma programı” olduğuna işaret ederek, iki ülkenin her zaman kardeş olduğu sözünü yerinde deneyimlediklerini dile getirdi.
Karabağ Savaşı’nda bu kardeşliği yakından hissettiklerini vurgulayan Samedli, şöyle devam etti:
“Ekipte babası şehit olan 3 evladımız var. Onlar Türkiye’deki savunma sanayisi ürünlerini gördükçe çok duygulandı. Biz de gerçekten tek bir millet olduğumuzu hissettik. Babası şehit olan evlatlarımızdan biri bana ASELSAN ve HAVELSAN’daki sunumlardan sonra ‘Başlangıçtan beri böyle muhteşem bir teknolojiye sahip olsaydık, çok daha az şehit verirdik.’ dedi. Hiç kimse savaş olsun istemez, hepimiz barıştan yanayız ama bir ülkenin gücü kesinlikle savunma sanayisinden geçiyor. Gerçekten gururlandık. Sunumlardan sonra öğrencilerimiz yüksek sesle alkışladı. Sunumu yapan kişi dahi şaşırdı, ‘Başarılarımızı bu kadar yüksek takdir eden kimseyi görmedik.’ dediler. Öğrencilerimiz alkışları gurur hislerinden kaynaklanıyor. Biz hiçbir zaman Türkiye ile Azerbaycan’ı ayırmadık. Türkiye ne kadar güçlü olursa Türk dünyası o kadar güçlü olur. Türkiye’nin başarılarını gördükçe çok mutlu oluyoruz.”
Samedli, kendisinin 30 yıl önce Azerbaycan’dan Türkiye’ye eğitim için gelen ilk öğrenci grubunda olduğunu anımsatarak, şimdi öğrencilerini buraya getirmenin gururunu yaşadığını ve Türkiye ile işbirliği ne kadar sıkı olursa her iki ülkenin de o kadar faydalanacağını sözlerine ekledi.
Azercosmos Kosmik Akademi Müdürü İmran Muhtarov da iki ülke arasındaki kardeşlik ilişkilerinin çeşitlenerek güçlendiğini ifade etti.
Program kapsamında Türkiye’nin savunma, uzay ve teknoloji alanında önde gelen şirketlerini ziyaret ettiklerini belirten Muhtarov, “Azerbaycan ve Türkiye arasındaki kardeşlik iş birliği çok önemli. Öğrenciler, üniversiteler, şirketler birbirini tanıma imkanı buluyor. Milli kozmik ekosistemin kurulması için bilgi ve tecrübe ediniyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
Karabağ Savaşı’nda şehit düşen Tümgeneral Babek Samidli’nin oğlu Metlep Samidli de birkaç gündür Türkiye’de savunma ve uzay alanında tecrübe edindiklerini anlattı. Türkiye’de savunma sanayisinin gelişmiş olduğuna dikkati çeken Samedli, Karabağ Savaşı’nda BAYRAKTAR İHA’ları gördüklerinde de anladıklarını söyledi.
GUHEM Genel Müdürü Halit Mirahmetoğlu da imzaladıkları protokol çerçevesinde öğrencilerin GUHEM’de havacılık ve uzayın temelleri konulu eğitim aldığını aktardı.
Özellikle Azerbaycan’ın Türkiye’ye bu eğitimler için sık sık geleceğini bildiren Mirahmetoğlu, şunları kaydetti:
“Biz geçen yıl Türk Devletleri Teşkilatı ile başladığımız programlarla birlikte Azerbaycan’ın yanı sıra Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan gibi kardeş ülkelerden gelen pek çok öğrenciyi ağırladık. İnşallah diğer ülkeler de bu projeye dahil olacak ve çok daha fazla kişiyi Türkiye’nin Milli Teknoloji Hamlesi’nde edindiğini tecrübeleri aktarmak için buraya getirme fırsatı bulacağız.”
