Yargıda yapay zeka dönemi: Karar destek sistemleri güçlendirilecek

Hukukun üstünlüğü ve hukuk devletinin gerekleri doğrultusunda, yargı süreçlerinin adil, hızlı ve etkin yürütülmesi, öngörülebilir olması, adalete erişimin kolaylaştırılması ve adalet sistemine duyulan güvenin daha da artırılması 2026’da da temel amaç olacak.

Bu kapsamda, Adalet Bakanlığınca uyulacak politika ve tedbirlerle, vatandaşların adalete erişiminin kolaylaştırılması adına yargıda dijital teknolojiler daha fazla kullanılacak. Bu doğrultuda güncel teknolojilerle uyumlu ve siber önlemleri güçlendirilmiş yeni UYAP yazılımı tamamlanacak.

Yapay zekanın getirdiği imkanlar dikkate alınarak karar destek sistemleri güçlendirilecek, yapay zeka temelli öneri sistemleri geliştirilecek. Yargıda yapay zeka uygulamalarının etik ve hukuki çerçevesini belirlemeye yönelik çalışmalar yapılacak.

Ayrıca adli tıp hizmetlerinde de yapay zekanın daha etkin kullanılması sağlanacak.

Bilişim teknolojileri üzerinden duruşmalara katılım sağlanmasına imkan veren sistemler yaygınlaştırılacak, Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) kurulumu yapılan mahal sayısı da artırılacak.

Hakim ve savcıların disiplin süreçleri gözden geçirilecek

Yargıda uygulanacak politika ve tedbirlerle, yargının bağımsızlığı, tarafsızlığı ve şeffaflığının güçlendirilmesi adına hakim ve savcıların disiplin süreci hukuki öngörülebilirlik, hakimlik teminatı ve hak arama hürriyeti çerçevesinde gözden geçirilecek.

Bu kapsamda, disiplin süreci kapsamında verilen tüm kararlar, kişisel verilerin güvenliğini ihlal etmeyecek şekilde hakim ve savcıların erişimine açık hale getirilecek. Öte yandan, hakim ve savcıların disiplin süreçlerinde, daha önce benzer konulardaki emsal niteliği taşıyan kararlar dikkate alınacak.

İş yüküne göre yeni mahkemeler kurulacak

Yargıda uygulanacak politika ve tedbirlerden biri de makul sürede yargılanma hakkına ilişkin olacak. Bu kapsamda, iş yükü ve davaların ortalama görülme sürelerine ilişkin ihtiyaç analizi yapılarak, ihtiyaç doğrultusunda yeni mahkemeler kurulacak. İstinaf mahkemelerinin daire sayıları da iş yüküyle orantılı biçimde, ihtisaslaşmayı sağlayacak şekilde artırılacak.

Yargı süreçlerini hızlandırma adına, bilirkişi sisteminin etkinliğinin artırılması için de çalışmalar yürütülecek.

Bu kapsamda, ihtiyaç duyulan alanlarda bilirkişilere yönelik eğitimler verilecek. Bilirkişilerin performansına ilişkin usul ve esaslar belirlenerek, ihtiyaçlara uygun düzenlemeler yapılacak. Ayrıca bilirkişilik hizmetlerinde standart sağlanması ve raporların daha kısa sürede hazırlanması için “özel hukuk tüzel kişisi bilirkişiliği” uygulaması yaygınlaştırılacak.

Yargının iş yükünün hafifletilmesi ve uyuşmazlıkların daha kısa sürede çözüme kavuşturulması adına, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri de geliştirilecek. Konuyla ilgili toplumsal farkındalığı artırmaya yönelik çalışmalar sürdürülecek, ihtiyari arabuluculuk uygulamasının etkinliği artırılacak.