Yemen hükümeti ve Husiler, 2 bin 900 esir ve tutuklunun takas edilmesi konusunda anlaştı

Umman’ın başkenti Maskat’ta günlerdir devam eden görüşmelerin ardından, Yemen hükümeti ile Husiler esir ve tutukluların takasının yapılması konusunda anlaşmaya varıldığını açıkladı.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi himayesinde varılan mutabakatın, Yemen’de iç savaşın başlamasından bu yana en geniş kapsamlı esir takası olacağı belirtiliyor.

Yemen hükümetinin müzakere heyeti başkanı Yahya Muhammed Kezman, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, tüm taraflardan toplamda 2 bin 900 esir ve tutuklunun serbest bırakılmasını öngören anlaşmanın imzalandığını duyurdu.

Muhammed Kahtan’ın serbest bırakılması

Kezman, Husilerin serbest bırakacağı isimler arasında, Yemen Islah Partisinin önde gelen siyasetçilerinden Muhammed Kahtan’ın da yer aldığını belirtti. Anlaşmanın, esirler, zorla kaybedilenler ve alıkonulanlara ilişkin müzakerelerin 10’uncu turunda sağlandığını kaydetti.

Husiler, daha önce de Yemenli siyasetçi Muhammed Kahtan’ı serbest bırakmayı kabul ettiğini duyurmuştu.

Islah Partisi yetkililerinden Yemenli önde gelen siyasetçi Muhammed Kahtan, 5 Nisan 2015’te Husiler tarafından alıkonulmuş, o günden bu yana kendisinden haber alınamamıştı.

Yemen’de hükümete bağlı güçler ile Husiler arasında bugüne kadar birçok cephede esir takası gerçekleştirilirken, tarafların elindeki esir sayısına ilişkin net bilgi bulunmuyor.

Husiler’den 1700 esir serbest bırakılıyor

Husilerin Esirler Komitesinden yapılan yazılı açıklamada, hükümet ile geniş kapsamlı bir takas üzerinde uzlaşıldığını bildirildi.

Açıklamada, anlaşma kapsamında Husilerden 1700 esirin serbest bırakılacağı, buna karşılık Yemen hükümetinin elindeki 1200 esirin bırakılacağı ifade edildi. Serbest bırakılacaklar arasında 7 Suudi Arabistan ve 23 Sudan vatandaşının da bulunduğu aktarıldı.

BM: İnsani açıdan büyük önem taşıyor

BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, Yemen’deki tarafların Umman’da 11 gün süren toplantılar sonucunda yeni bir esir takası aşaması üzerinde mutabakata vardığını belirtti.

Grundberg, taraflar arasındaki anlaşmanın “insani açıdan büyük önem taşıdığına” dikkati çekerek, anlaşmanın esirler ve ailelerinin yaşadığı acıların hafifletilmesine katkı sağlayacağını vurguladı.

Anlaşmanın uygulanmasının, tarafların işbirliğini sürdürmesine ve bölgesel düzeyde desteğe bağlı olduğunu kaydeden Grundberg, sürecin yeni anlaşmalar için zemin oluşturmasını temenni etti.

Kızılhaç: Yardımcı olmaya hazırız

Uluslararası Kızılhaç Komitesinin (ICRC) Yemen’deki heyet başkanı Christine Cipolla tarafından yapılan açıklamada, esirlerin güvenli şekilde serbest bırakılması, nakli ve ülkelerine dönüşü için yardımcı olmaya hazır olduklarını duyurdu.

Cipolla, Yemen hükümeti ve Husiler arasında yapılan anlaşma gereği tarafların “taahhütlerini gecikmeden yerine getirmesi” yönünde çağrı yaptı.

Umman, memnuniyet duyduğunu açıkladı

Umman Dışişleri Bakanlığı ise yaptığı yazılı açıklamada, başkenti Maskat’ta Yemen hükümeti ve Husiler arasında yapılan anlaşmadan memnuniyet duyduğunu açıkladı.

Açıklamasında, Maskat’ta yürütülen görüşmelerde tarafların sergilediği olumlu yaklaşım sayesinde, insani anlaşmaya ulaşıldığı ifade edildi.

Yemen’de 11 yıldır süren iç savaş

Nisan 2022’den bu yana Yemen’de, Aden merkezli hükümete bağlı güçler ile Eylül 2014’ten beri başkent Sana dahil birçok kent ve beldeyi kontrol eden Husiler arasında yaklaşık 11 yıldır süren savaşta göreceli bir durgunluk yaşanıyor.

Nisan 2023’te taraflar, İsviçre’de yürütülen müzakerelerin ardından Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Birleşmiş Milletlerin (BM) kolaylaştırıcılığında son esir değişimini gerçekleştirmiş, aralarında Suudi Arabistan ve Sudan vatandaşı Arap Koalisyonu üyelerinin de bulunduğu yaklaşık 900 kişi serbest bırakılmıştı.

Tarafların elinde tuttuğu esir ve tutukluların kesin sayısı bilinmemekle birlikte, 2018’de İsveç’in Stockholm kentinde yapılan istişarelerde hükümet ile Husi heyetleri 15 binden fazla tutuklu ve mahkuma ait listeler sunmuştu.

İnsan hakları örgütleri, Yemen’de halen yaklaşık 20 bin civarında esir ve tutuklunun bulunduğunu tahmin ediyor.

Öte yandan, Yemen’de Aden merkezli hükümet güçleri ile Husi grubu arasındaki savaşın sona erdirilmesine yönelik bölgesel ve uluslararası çabalar sonuçsuz kalırken, ülkenin güneyinde son günlerde yaşanan güvenlik gelişmeleri Yemen’in fiilen bölünmesine ilişkin endişeleri artırıyor.