Tasavvuf anlayışı, hak ve halk sevgisini dile getiren şiirleriyle Türk milletinin gönlünde çok müstesna bir yere sahip olan Yunus Emre’nin doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmemektedir.
Yunus Emre çeşitli kaynaklara göre, 13. yüzyılın ortaları ile 14. yüzyılın ilk çeyreği arasında Anadolu’da yaşadı. Tapduk Emre’nin dergahında onun dervişi olarak yetişti.
Türk-İslam halk düşüncesinin en önemli yapı taşlarından Yunus Emre’nin 1307-1308’de yazdığı “Risaletü’n-Nushiyye” ile vefatının ardından sevenlerinin derlediği şiirlerinden oluşan “Divan” isimli iki eseri bulunuyor.
Anadolu’nun manevi mimarlarından, her müminin arzuladığı ilahi aşkı anlattığı şiirlerini halk diliyle yazan Yunus Emre, Türkiye Türkçesinin tarihi devresinin ilk safhasını teşkil eden ve “Eski Anadolu Türkçesi” adı verilen bu şivenin oluşmasında rol oynadı.
Türk şiirinin kurucusu ve milli birliğin önemli tutkallarından birisi olarak gösterilen büyük Türk düşünürü, tasavvuf ve halk şairi Yunus Emre, Yunus Emre Kültür ve Sanat Haftası’nda çeşitli etkinliklerle anılıyor.
Bütün insanlığa hitap eden büyük şairlerden olan, şiirleriyle Türkçeyi bir aşk ve mana dili haline getiren Yunus Emre, Türkçeyi sanatçı duyarlılığıyla kullanmasındaki dehasının yanı sıra Türkçe tasavvuf ve mana dilinin kurucusu olarak biliniyor.
Şiirleriyle sadece Türkçenin gelişimine önemli katkıda bulunmakla kalmayıp evrensel insani değerler üzerine inşa edilmiş felsefesiyle din, dil, ırk ayrımı gözetmeksizin insanoğlunun barış ve ortak değerler etrafında, birlikte yaşamasını amaçlayan mesajlar da veren, birçok özelliğiyle Mevlana’ya benzeyen büyük Türk düşünürü, İslam’ın sabır, kanaat, hoşgörü, cömertlik, iyilik, fazilet değerlerini benimsemeye yönelik telkinleriyle yüzyıllardır insanlığa ışık saçıyor.
Anadolu’da “Bizim Yunus” olarak kabul edilen bu büyük ismin vefatının üzerinden 7 asır geçse de mezarı tam olarak bilinememektedir. Türk milletinin saygı ve sevginin nişanesi olarak günümüzde birçok yerde Yunus Emre’ye atfedilen türbe, kabir ya da makam bulunuyor.
Bugün büyük çoğunlukla Yunus Emre’nin asıl kabrinin Eskişehir Sarıköy’de olduğuna inanılıyor. Ancak diğer kabir ve makamlara da vatandaşlar ilgi göstermeye devam ediyor.
Peki bu gerçek mezar hangisidir ve nerededir? Bu sorunun cevabı konusunda ilim insanları da ortak bir fikirde bulaşamıyor. Fuat Köprülü, Abdülbaki Gölpınarlı, F. Kadri Timurtaş, Nezihe Araz gibi uzmanlar Eskişehir ihtimalini güçlü bulurken, İ. Hakkı Konyalı ve Cahit Öztelli Karaman, Z. Fahri Fındıkoğlu Erzurum, M. Çağatay Uluçay Manisa, Refik Hilmi Soykut Aksaray’da olduğunu düşünür.
Bugün birçok araştırmacı Yunus’un gerçek kabrinin Eskişehir’in Mihalıççık ilçesinde bulunan Sarıköy’de olduğunu ifade eder. Bu kabir resmi bir heyet tarafından açılarak, incelenmiş ve 1949’da yeniden tesis edilmiştir.
Daha sonra tren hattı geçeceği için biraz daha ileriye nakledilmiş ve üzerine bir anıt mezar kurulmuştur. Bu türbe günümüzde en fazla ziyaret alan Yunus Emre türbesidir.
Kimi araştırmacılara göre Yunus Emre’nin mezarı yetiştiği ve hayatının büyük kısmını geçirdiği Aksaray Ortaköy’dedir. Burada Ziyaret Tepe olarak bilinen türbe Yunus’un kabul edilir.
Bu türbe, şu anda Kırşehir merkez Ulupınar köyü ile Aksaray’ın Ortaköy ilçesine bağlı Sırkaraman köyü sınırı Ziyarettepe mevkiinde yer alıyor.
Yunus Emre’ye izafe edilen muhtelif mezarlardan birisi de Afyonkarahisar’ın Sandıklı ilçesine bağlı Çayköyü’ndeki mezardır. Bölge halkına göre Yunus Emre ve şeyhi Tapduk Emre bu köyde medfundur.
Yunus Emre ile hocası Tapduk Emre’nin kabirlerinin bulunduğuna inanılan Manisa’nın Kula ilçesindeki türbe, yılın her döneminde ziyaretçilerini ağırlıyor.
Adını halk ozanı Yunus Emre’den alan, ilçe merkezine 25 kilometre mesafedeki yaklaşık 175 nüfusa sahip Emre Mahallesi, Yunus Emre ve Tapduk Emre’nin kabirlerinin bulunduğu türbeye her yıl çok sayıda ziyaretçi geliyor.
Yunus’un kabrinin olduğu ileri sürülen yerlerden biri de Karaman’da Kirişçi Baba Mahallesi’ndeki Yunus Camii ve civarıdır.
Buradaki Yunus Emre Türbesi içinde tahtadan, işlemesiz olarak yapılmış 4 sanduka vardır. Sandukalardan birinin Yunus Emre’ye, diğerinin Tapduk Emre’ye, diğer ikisinin de Yunus Emre oğlu ve kızına ait olduğuna inanılır.
Anadolu’nun muhtelif yerlerinde Yunus Emre’ye ait olduğu öne sürülen mezarlardan bir tanesi de Ünye’de şehir merkezine 3 km mesafede yer alan Şeyh Yunus Tepesinde yer almaktadır.
Anadolu’da Yunus’un mezarının bulunduğu söylenen diğer yerler şunlar:
Bursa, Erzurum Dutçu (Duzcu) köyü, Isparta Keçiborlu, Ankara Nallıhan Emremsultan köyü ve Sivas.
