9, 32, 66 ve 83: Beynimiz ne zaman yetişkin moduna geçiyor?

Cambridge Üniversitesi’nden sinir bilişimi araştırmacısı Prof. Duncan Astle liderliğindeki bu kapsamlı çalışma, bebeklikten yaşlılığa kadar sinirsel bağlantılarımızın nasıl değiştiğini haritalandırdı. Çalışma, beynin mimarisindeki büyük değişimlerin yaşandığı dört kritik dönüm noktası belirledi: 9, 32, 66 ve 83 yaşları.

Prof. Astle, “Geriye dönüp baktığımızda, birçoğumuz hayatımızın farklı aşamalardan oluştuğunu hissederiz. Beyinlerin de bu çağlardan geçtiği ortaya çıktı,” dedi ve bu bilginin, beynin savunmasız olduğu dönemleri tespit etmede yardımcı olacağını ekledi.

Yetişkinlik çağına geçiş 32 yaşında

Araştırmanın tanımladığı en uzun dönem olan Yetişkinlik Çağı, 32 yaşında başlıyor ve otuz yıldan fazla sürüyor. En güçlü genel değişim, tam olarak 32 yaş civarında görülüyor. Bu yaşta beynin sinirsel bağlantıları “yetişkin moduna” geçiyor. Araştırmacılar bu dönemin, diğer çalışmalarda gözlemlenen “zeka ve kişilik platosu” ile uyumlu olduğunu belirtiyor.

Bundan önceki dönem olan Ergenlik Çağı ise 9 yaşından başlayıp 32 yaşına kadar devam ediyor. Bu dönemde beynin iletişim ağları giderek incelikli hale geliyor ve bağlantıların verimliliği artarak bilişsel performansı destekliyor.

Çalışmanın lideri Alexa Mousley, 32 yaş civarında görülen değişimin; ebeveynlik gibi önemli hayat olaylarıyla ilişkili olabileceğini belirtiyor ve bulguların, en sık ergenlik döneminde ortaya çıkan ruh sağlığı bozukluklarının risk faktörlerine dair önemli bilgiler sağlayabileceğini vurguluyor.

Çocukluk ve yaşlılık evreleri

Bebeklikten 9 yaşına kadar süren Çocukluk Çağında beyin, gereksiz sinir bağlantılarını elerken (ağ konsolidasyonu) gri ve beyaz maddesi hızla büyüyor.

Son iki dönüm noktası ise yaşlılıkla ilgili: 66 yaş civarında başlayan Erken Yaşlılık Çağı ve 83 yaş civarında başlayan Geç Yaşlılık Çağı. Bu son dönemler, beynin bağlantılarındaki azalma ve beyaz maddedeki dejenerasyonla ilişkilendiriliyor.