Bilimsel araştırma: Yaşlanan hücreler yeniden gençleştirilebilir

Hücrelerimizin çoğunda bulunan mikroskobik enerji santralleri olan mitokondriler, yaş ilerledikçe sayıca azalır, yavaşlar ve yıpranır. Mitokondrilerin kapasitesinin düşmesi ise beyinden kalbe kadar birçok hastalığın ortaya çıkmasına katkıda bulunur.

Bu yeni araştırmada bilim insanları, yaşlanan hücreleri genetik müdahale veya ilaç kullanmadan canlandırmanın bir yolunu buldu. Biyomedikal mühendisi Akhilesh Gaharwar, bu süreci “Sağlıklı hücreleri, yedek bataryalarını zayıf olanlarla paylaşmaları için eğittik,” şeklinde açıklıyor.

Nanoflower (Nano Çiçekler) teknolojisi nedir?

Araştırmacılar, bu süreci tetiklemek için “Nanoflower” (Nano Çiçekler) adı verilen özel, çiçek şeklindeki parçacıkları kullandı. Molybdenum disülfit bileşiğinden yapılan bu nanoflower’lar, hedef dokulardaki zararlı oksijen moleküllerini (reaktif oksijen türlerini) sünger gibi emme yeteneğine sahip.

Bu zararlı oksijen moleküllerinin ortamdan temizlenmesi, kök hücrelerde mitokondri üretimini birkaç kat artıran genlerin ifadesini tetikliyor.

Güç paylaşımı: Hasarlı hücreler canlanıyor

Kök hücreler doğal olarak mitokondri paylaşma yeteneğine sahiptir. Ancak nanoflower’lar sayesinde, laboratuvar deneylerinde bu kök hücreler normalden çok daha fazla enerji santraline sahip oldu.

Araştırmacılar, normalde beklenenden iki kat daha fazla mitokondri paylaşıldığını bildirdi.

Kalp kasında bulunan düz kas hücrelerinde mitokondri transferi sayesinde canlılık üç ila dört kat arttı.

Zararlı kemoterapiye maruz kalan kalp hücrelerinde bile tedavi edilen hücrelerin hayatta kalma oranı önemli ölçüde iyileşti.

Geleceğe yönelik büyük umut

Bilim insanları, bu yaklaşımın teorik olarak vücudun herhangi bir yerindeki hücreleri gençleştirmek için kullanılabileceğini düşünüyor: Kalp hastalıkları için kalbe yakın, kas erimesi (musküler distrofi) gibi sorunlar için doğrudan kaslara enjekte edilebilir.

Araştırmacı John Soukar, “Bu, çok çeşitli vakalar için kullanılabilecek oldukça umut verici bir yaklaşım ve sadece başlangıç,” diyor.

Araştırmacılar, şu an erken aşamada olduklarını kabul etseler de, bu heyecan verici adımın yaşlanan dokuları kendi biyolojik mekanizmalarını kullanarak “şarj etme” potansiyeline sahip olduğunu belirtiyor. Eğer bu doğal güç paylaşım sistemi güvenle desteklenebilirse, bir gün hücresel yaşlanmanın bazı etkilerini yavaşlatmaya ve hatta tersine çevirmeye yardımcı olabilir.

Araştırma, PNAS dergisinde yayımlandı.