BM Güvenlik Konseyi’nde (BMGK), Cezayir’in talebi üzerine acil oturumla işgal altındaki Filistin topraklarındaki durum ele alındı.
Burada bir konuşma yapan Türk, Gazze’de Filistinlilere kısa süreliğine nefes aldıran ateşkesin sona erdiğini, 1 Mart’tan bu yana düzenlenen İsrail saldırılarında en az 320’si çocuk olmak üzere 1200’den fazla Filistinlinin hayatını kaybettiğini bildirdi.
İsrail ordusunun sivillerin tahliye edilerek yönlendirildiği bölgeler de dahil olmak üzere, konutları, çadırları, hastaneleri ve okulları hedef almaya devam ettiğinin altını çizen Türk, “Bombardıman, Filistinli ailelerin bayramı idrak ettiği günlerde dahi durmadı.” dedi.
Türk, son olarak 15 sağlık çalışanı ve insani yardım görevlisinin öldürülmesinin “İsrail ordusunun savaş suçları işlemiş olabileceği yönündeki endişeleri” arttırdığını kaydederek, bu ölümlerle ilgili bağımsız, hızlı ve kapsamlı bir soruşturma yürütülmesi ve uluslararası hukuku ihlal edenlerin hesap vermesi gerektiğini vurguladı.
İsrail ordusunun, birçok kez yerinden edilen ve sığınacak güvenli bir yer bulamayan sivillerin barındığı kampları da hedef almaya devam ettiğini aktaran Türk, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Bunun yanı sıra, İsrail ordusu sivilleri zorla yerlerinden etmeye devam ediyor. Gazze’nin yarısı ya zorunlu tahliye emirlerine tabi tutuldu ya da birçok bölge girilemez bölge ilan edildi. Bu tahliye emirleri, uluslararası insancıl hukuk gereklerini karşılamıyor.”
Türk, İsrail’in, gıda, su, elektrik, yakıt ve ilaç gibi hayati önem taşıyan insani yardımların girişini tamamen engellemesinin üzerinden de bir ay geçtiğine dikkati çekerek, “Gazze’ye uygulanan abluka ve kuşatma, toplu cezalandırma anlamına geliyor ve açlığı bir savaş yöntemi olarak kullanma teşkil edebilir.” uyarısında bulundu.
İsrailli üst düzey yetkililerin Gazze’de toprakları ele geçirme, ilhak etme ve bölme yönündeki söylemlerinin yanı sıra Filistinlileri bölge dışına sürmeye ilişkin açıklamalarının endişe verici olduğunu ifade eden Türk, bu söylemlerin de uluslararası suçların işlendiğine dair ciddi kaygılar uyandırdığını ve kuvvet kullanarak toprak edinme yasağını içeren temel uluslararası hukuk prensipleriyle çeliştiğini dile getirdi.
Türk, işgal altındaki Batı Şeria’da, özellikle Doğu Kudüs’te de durumun son derece endişe verici olduğunun altını çizen Türk, İsrail ordusunun Batı Şeria’daki “operasyonlarında” yüzlerce Filistinli hayatını kaybederken, mülteci kampları ve geçici sağlık merkezlerinin tamamen yıkıldığını, 40 binden fazla kişinin yerinden edildiğini bildirdi.
İsrail’in bölge sakinlerinin evlerine bir yıl boyunca dönmemesi gerektiğine yönelik açıklamasının ise “uzun süreli kitlesel yerinden edilme riskini” artırdığına dikkati çeken Türk, şu ifadeleri kullandı:
“7 Ekim 2023’ten bu yana BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği verilerine göre, Batı Şeria’da İsrail askerleri ve yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 191’i çocuk, 5’i engelli olmak üzere 909 Filistinli öldürüldü. Bu ölümlerden bazılarının yargısız infaz veya diğer yasa dışı öldürmeler kapsamına girebileceği belirtiliyor.”
Türk, ateşkes sırasında yüzlerce Filistinli esirin serbest bırakıldığını ancak halihazırda çok sayıda kişinin gözaltına alındığını belirterek, İsrail içinde de Filistinlilerin haklarını savunan kuruluşlara yönelik baskıların giderek arttığını söyledi.
Bir an önce ateşkesin yeniden sağlanması ve Gazze’ye engelsiz insani erişimin sağlanması gerektiğini vurgulayan BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Türk, “İşgal altındaki Filistin topraklarında ağır uluslararası suçların işlenme riski artıyor.” vurgusunda bulundu.
Cenevre Sözleşmesi uyarınca ülkelerin uluslararası insancıl hukuk ihlalleri karşısında harekete geçme yükümlülüğü bulunduğunu hatırlatan Türk, Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ne göre de taraf devletlerin soykırım riski belirgin hale geldiğinde harekete geçme sorumluluğu bulunduğunu kaydetti.
Türk, sivillerin korunmasının mutlak bir öncelik olması gerektiğinin altını çizerek, uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları hukuku ihlallerinin tamamının hesabının sorulması gerektiğini ifade etti.
Tüm esirlerin de derhal ve koşulsuz serbest bırakılması çağrısında bulunan Türk, “İsrail’in, Gazze nüfusunu zorla yerinden etmeye yönelik her türlü girişimden kaçınması gerekiyor.” dedi.
Türk, son 18 aydaki gelişmelerin bu durumdan askeri yollarla çıkışın mümkün olmadığını açıkça ortaya koyduğunu belirterek, tek çözümün BM kararları ve uluslararası hukuka uygun şekilde, eşit haklara ve onura sahip iki devlet temelinde siyasi bir uzlaşıdan geçtiğini ifade etti.
