BM Genel Kurulunun, Filistin’deki işgalini sonlandırması için İsrail’e verdiği süre bugün doldu

BM Genel Kurulunun, 18 Eylül 2024’te 10. acil özel gündemle toplanarak adlığı kararla İsrail’e verdiği 12 aylık süre bugün doldu.

Uluslararası Adalet Divanının (UAD) 19 Temmuz 2024’teki danışma görüşünde İsrail’in Filistin topraklarındaki işgalinin tümüyle hukuka aykırı olduğu ve işgali derhal sonlandırmasını içeren danışma görüşünün BM Genel Kuruluna taşınmasıyla alınan ve 14’e karşı 124 oy ile kabul edilen kararda İsrail’in 12 ay içerisinde işgali sonlandırması istendi.

İsrail’in, işgal ettiği Filistin topraklarından çekilmesi için verilen 12 aylık sürenin bugün dolmasına rağmen, işgali sonlandırmak bir yana, yerleşim faaliyetlerini artırdığı ve Filistinlilere yönelik saldırılarını ve sistematik ihlalleri yoğunlaştırması dikkati çekiyor.

BM Genel Kurul kararının içeriği

BM Genel Kurulunun 18 Eylül 2024 tarihli kararında, UAD’nin Temmuz 2024’teki danışma görüşünde İsrail aleyhine verilen hukuki yükümlülüklerin bağlayıcı niteliği teyit edilmişti.

Karar, ülkelerin diplomatik, ekonomik ve hukuki araçlarla uyumluluğu sağlama yükümlülüğünü hatırlatırken, Filistinlilerden gasbedilen topraklarla ticaretin durdurulmasından, işgalle suç ortaklığı yapan kişi ve kuruluşlara yaptırım uygulanmasına kadar geniş bir yelpazede tedbirler öngörmüştü.

BM Genel Kurulu ayrıca, UAD’nin ortaya koyduğu sonuçları icra ettirmek için devletlerin diplomatik, ekonomik ve yasal yolları kullanması çağrısında bulunmuştu.

UAD’nin danışma görüşü

UAD, 19 Temmuz 2024’te verdiği danışma görüşünde İsrail’in Gazze, Doğu Kudüs ve Batı Şeria’da işgalci olduğunu tespit ederek, İsrail’in Filistin topraklarındaki işgaline “en kısa sürede son vermesi” gerektiğini bildirmişti.

İsrail’in işgal ettiği topraklardaki yerleşim politikalarının Cenevre Sözleşmelerini ve uluslararası teamül kurallarını ihlal ettiği tespitinde bulunan UAD, İsrail’in tüm yeni yerleşim faaliyetlerini derhal durdurması ve tüm yerleşimcileri işgal altındaki Filistin topraklarından tahliye etmesi gerektiğini kaydetmişti.

Divan, diğer devletlerin İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarındaki yasa dışı varlığından kaynaklanan durumu “tanımama” ve “yardım veya destek sağlamama” yükümlülüğü olduğunu vurgulamıştı.

BM, özellikle de görüşü talep eden Genel Kurul ve Güvenlik Konseyi’nin, İsrail’in işgal ettiği Filistin topraklarındaki hukuksuz varlığına mümkün olan en kısa sürede son vermek için gereken kesin yöntemleri ve ilave eylemleri değerlendirmesi gerektiğini bildirmişti.

Türkiye, İsrail’in işgaline son vermesini isteyen UAD’nin danışma görüşüne yazılı beyanda bulunmuş, 26 Şubat 2024’teki duruşmalarda sözlü sunumunu yapmıştı.