UNCTAD, “Artan Gümrük Tarifeleri: Küçük ve Kırılgan Ekonomilere Etkisi” başlıklı raporunu yayımladı.
Raporda, son yıllarda kurallara dayalı sistemin, uluslararası ticareti artırdığı ve ülkelerin ithal mallardan aldığı gümrük vergilerinin kademeli ve istikrarlı şekilde azalmasına katkı sağladığı belirtildi.
Dünya ticaretinin yaklaşık üçte ikisinin 2023’te gümrük tarifeleri olmadan gerçekleştiği kaydedilen raporda, “Buna karşılık, yakın zamanda büyük ekonomiler tarafından uygulamaya konulan daha yüksek tarifeler, ticaret gerilimlerinin tırmanması ve gelişmekte olan ülkeler üzerindeki etkileri konusunda endişeleri artırıyor. En yoksul ve kırılgan durumdaki gelişmekte olan ekonomiler, karşılıklı tarifelerden muaf tutulmalı.” çağrısı yapıldı.
Halihazırda 90 gün süreyle askıya alınan tarifelerin, ABD ile 57 ticaret ortağı arasındaki ikili mal ticareti açığını dengeleme amacıyla belirlendiği ifade edilen raporda, karşılıklı tarifelerin birçok durumda ABD’nin ticaret açığını önemli ölçüde azaltmazken, gelişmekte olan ve en az gelişmiş ekonomileri tahrip etme riski taşıdığı bildirildi.
Raporda, ABD’nin söz konusu 57 ticaret ortağından 11’inin en az gelişmiş ülkeler arasında yer aldığı ve bu ülkelerin ABD’nin ticaret açığına katkısının “minimal” düzeyde olduğu bilgisi paylaşıldı.
Ticaret ortaklarından 28’inin ABD’nin ticaret açığındaki payının yüzde 0,1’den az olmasına rağmen tarifelerle karşı karşıya olduğu kaydedilen raporda, “ABD’nin (bu ülkelere karşı) vereceği herhangi bir ticari taviz, ABD için çok az şey ifade ediyor.” denildi.
Raporda, karşılıklı tarifelerin askıya alınma süresinin ardından yeniden devreye girmesi halinde birçok ithal mala yönelik talebin yüksek fiyatlar nedeniyle zayıflayabileceği uyarısı yer alırken, şu bilgiler paylaşıldı:
“ABD’nin ithalatı 2024 seviyelerinde kalsa bile, daha yoksul ve küçük ekonomilerden toplanan ek tarife geliri asgari düzeyde olacak. 57 ticaret ortağının 36’sının her biri için, karşılıklı tarifeler ABD’nin mevcut tarife gelirlerinin yüzde 1’inden daha azını oluşturacak. Bu rakam 2024’te 83 milyar dolar seviyesindeydi. Bu da söz konusu 36 ekonominin toplam katkısının yaklaşık 4 milyar dolar ya da ABD’nin 2024 yılında gümrük vergisi olarak topladığının yaklaşık yüzde 5’i olacağı anlamına geliyor.”
Potansiyel karşılıklı tarifelerle karşı karşıya kalacak bazı ülkelerin ABD’de üretilmeyen tarım ürünlerini ihraç ettiği ve bu ürünlerin ikamesinin kısıtlı olduğu belirtilen raporda, Madagaskar’ın vanilya, Fildişi Sahilleri ve Gana’nın kakao ihracatının bu ürünlerden bazıları olduğu anımsatıldı.
Raporda, ABD’nin 2024’te Madagaskar’dan 150 milyon dolarlık vanilya, Fildişi Sahilleri’nden yaklaşık 800 milyon dolar ve Gana’dan 200 milyon dolarlık kakao ithal ettiği ifade edilen raporda, bu ürünlere yönelik tarifelerin artırılmasının tüketiciler için daha yüksek fiyatlara yol açacağı uyarısı da yer aldı.
