Çernobil’de nükleer sızıntı riski: Koruma yapısı risk altında

Şubat ayında, savaş başlığı taşıyan bir insansız hava aracının santrale isabet ettiği ve dış koruyucu yapıda hasara neden olduğu belirtildi. Ukrayna, saldırının Rusya tarafından gerçekleştirildiğini açıklarken, Kremlin bu iddiayı reddetti.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Rafael Grossi, geçen hafta yapılan incelemede yapının “birincil güvenlik işlevlerini, yani radyoaktif maddeleri tutma kabiliyetini kaybettiğinin” tespit edildiğini söyledi. Grossi, taşıyıcı yapılarda ve izleme sistemlerinde kalıcı bir hasar bulunmadığını belirtti.

Kapsamlı onarım gerektiği bildirildi

Grossi, yapılan geçici onarımlara rağmen santral sahasının “daha fazla bozulmanın önlenmesi ve uzun vadeli nükleer güvenliğin sağlanması için kapsamlı bir restorasyona ihtiyaç duyduğunu” ifade etti.

Şubat ayındaki saldırıda insansız hava aracı, 1986 yılındaki patlamada yok olan 4 numaralı reaktörün üzerindeki dış koruyucu yapıda delik oluşturdu ve kısa süreli bir yangın başlattı. Çernobil faciası, Avrupa genelinde radyasyon yayılmasına yol açmış ve resmî kayıtlara göre 31 kişinin ölümüne neden olmuştu. Bu olay, dünya tarihinin en büyük nükleer kazası olarak kabul ediliyor.

Radyasyon seviyesi artmadı

Ajans, Kiev bölgesinde bulunan ve şu anda faal olmayan santralde radyasyon seviyelerinin saldırı sonrasında artmadığını açıkladı. Bunun nedeni olarak, saldırının iç koruyucu kabuğu delmemiş olması gösterildi.

Koruyucu yapı, 2016 yılında, Çernobil kazasından kaynaklanabilecek radyoaktif madde salımını önlemek amacıyla inşa edilmişti. Santralin çalışan son reaktörü ise 2000 yılında tamamen kapatılmıştı.

Rus güçlerinin nükleer tesisler etrafındaki faaliyetleri eleştiriliyor

Ukrayna ve Avrupalı müttefikleri, Rus güçlerini Çernobil ve Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan Zaporijya dahil olmak üzere kritik nükleer tesisler etrafında dikkatsiz davranmakla suçluyor. Rus güçleri, Şubat 2022’de başlayan savaşın ilk haftalarında Çernobil ve çevresini işgal etmiş, mart ayının sonuna doğru ise Ukrayna’nın kuzeyinden çekilmişti.

Zaporijya Nükleer Santrali ise 2022’den bu yana Rusya’nın kontrolü altında bulunuyor. Şu anda faal olmayan santralin, kapatılan altı reaktörünün ve kullanılmış yakıtların soğutulması için güvenilir elektrik enerjisine ihtiyaç duyduğu belirtiliyor. Uzmanlar, bu soğutmanın aksamasının büyük bir nükleer felakete yol açabileceği uyarısında bulunuyor.