Dünya Haritasını Çizen İlk Türk Denizci: Pîrî Reis

DÜNYA HARİTASINI ÇİZEN İLK TÜRK DENİZCİ: PÎRÎ REİS

DOĞUMU: ~1470 – GELİBOLU
VEFATI: 1553 – KAHİRE

Pîrî Muhyiddin b. Hacı Mehmed, yaklaşık olarak 1470 yılında Gelibolu’da doğdu.

Hayatına dair bilgiler daha çok kendisinin yazdığı Kitâb-ı Bahriyye’deki beyanlarına dayanır.

Amcası Kemal Reis ile birlikte gençlik yıllarında Akdeniz’in hemen her bölgesinde korsanlık faaliyetlerine katıldı.

II. Bayezid’in Akdeniz’de korsanlık yapan denizcileri Osmanlı donanmasına katılmaya çağırmasıyla 1494’te amcasıyla birlikte donanmanın resmî hizmetine girdi.

1504’te Rodos’taki Müslüman esirlerin kurtarılması için Kemal Reis’in görevlendirildiği sefere katıldı.

1505’te Trablusgarp emîrinin yardım çağrısı üzerine Trablusgarp’a gitti.

Endülüs ve Kuzey Afrika Müslümanlarının korunması için gerçekleştirilen seferlerde Kemal Reis’in yanında bulundu.

Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferine katıldı ve 1513’te çizdiği ilk dünya haritasını 1517’de padişaha takdim etti.

Kanûnî Sultan Süleyman’ın 1521 Belgrad Seferi sırasında Tuna donanmasında ve 1522 Rodos Seferi’nde görev aldı.

1524’te Sadrazam İbrâhim Paşa’nın Mısır yolculuğunda kılavuzluk yaptı. Bu sırada Kitâb-ı Bahriyye müsveddesi İbrâhim Paşa tarafından gemide incelendi.

İbrâhim Paşa’nın isteğiyle Gelibolu’ya dönüp eserini temize çekti. Kitâb-ı Bahriyye’nin ikinci telifini 1526’da tamamladı.

1528’de döneminin en ileri örneği olan ikinci dünya haritasını Kanûnî Sultan Süleyman’a takdim etti.

1547’de Hint kaptanlığına getirildi ve Aden’i geri almak için sefere çıktı. 1549’da Aden tamamen fethedildi.

Çizdiği iki dünya haritası ve Akdeniz portolanı olan Kitâb-ı Bahriyye ile dünya çapında ün kazandı.

Basra’daki donanmayı bakım ve onarım için bırakarak ganimet yüklü gemilerle Mısır’a dönmesi, görev ihmali şeklinde yorumlanarak Kanûnî Sultan Süleyman’a şikâyet edildi.

1553’te hizmette kusur suçundan yargılandı ve idam edildi.