Dünyanın en büyük Mars kayası açık artırmaya çıkıyor

Mars’tan gelen en büyük göktaşı parçası olarak kayda geçen NWA 16788 adlı gök cismi, bu ay içinde Sotheby’s müzayede evinde açık artırmaya çıkacak. 24,5 kilogram ağırlığındaki bu göktaşı, şimdiye kadar Dünya’da bulunan Mars kaynaklı örneklerin en büyüğü.

Sotheby’s tarafından yapılan açıklamaya göre NWA 16788, bir sonraki en büyük Mars göktaşından yüzde 70 daha büyük. Dünya’ya ulaşabilen Mars kökenli göktaşı sayısı ise yalnızca yaklaşık 400.

Yıldızlararası bir yolculuğun izleri

Uzmanlar, göktaşının Mars yüzeyinden bir asteroit çarpmasıyla fırlatıldığını, yüksek sıcaklık ve basınç nedeniyle bazı bölgelerinin cama dönüştüğünü belirtiyor. Dünya atmosferine giriş sırasında oluşan camımsı dış kabuk, bu yolculuğun izlerini hâlâ taşıyor.

Sotheby’s’in bilim ve doğa tarihi birimi başkan yardımcısı Cassandra Hatton, bu keşfi “nesillerde bir kez rastlanabilecek türden” olarak nitelendirdi:

“Kızıl rengi, boyutu ve zamanın aşındırdığı yapısıyla bu taş, Mars ile kurulan nadir bir fiziksel temas.”

Bilim mi, koleksiyon mu? 

Göktaşının açık artırmaya çıkarılması, bazı bilim insanları arasında endişe yarattı. Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Steve Brusatte, “Bir milyarderin kasasına girmesi yerine müzede sergilenmeli,” diyerek göktaşının kamusal faydaya açılması gerektiğini savundu.

Ancak Leicester Üniversitesi’nden gezegen bilimci Dr. Julia Cartwright, bu tür satışların bilime katkı sağladığını düşünüyor:

“Eğer meteor koleksiyonerliği olmasaydı, elimizde incelenecek bu kadar örnek de olmazdı.”

Cartwright ayrıca, bu değerli göktaşından bir referans örneğin Çin’deki Purple Mountain Gözlemevi’nde korunduğunu da belirtiyor. Yeni sahibi kim olursa olsun, bilimsel ilginin devam edeceğini ve örneğin hâlâ araştırmalara katkı sağlayabileceğini vurguluyor.

Daha önceki örnekler rekor fiyata satılmıştı

2021 yılında da içinde Mars atmosferi hapsolmuş başka bir göktaşı Christie’s müzayede evinde satışa çıkmış, 30–50 bin dolar tahmin edilen fiyatın çok üzerinde, 200 bin dolara alıcı bulmuştu.

NWA 16788’in bu rekoru kolaylıkla kırması bekleniyor.