El değmemiş bölgelerde bile kirlilik: Antarktikada mikroplastik endişesi

Dünyanın en soğuk ve ulaşılması en zor noktalarından biri olan Antarktika’da, İngiliz kutup kâşifi Alan Chambers görünmeyen bir tehdidin izini sürüyor.

Eski bir Kraliyet Deniz Piyadesi olan Chambers, yol arkadaşı Dave Thomas ile birlikte kıtanın kıyısından Güney Kutbu’na kadar 1150 kilometreyi aşan bir yolculuk yaptı.

Eksi 35 derecede rüzgâr, kar fırtınaları ve beyaz körlüğüyle mücadele eden ikili, yalnızca hayatta kalmakla kalmadı; aynı zamanda bilimsel bir amaç uğruna kar örnekleri de topladı.

Amaç: İnsan elinin değmediği yerlerdeki plastik izlerini ortaya çıkarmak

Chambers’ın bu zorlu görevi, Columbia Üniversitesi İklim Okulu ile başlatılan bir iş birliğinin ilk adımıydı. Amaç, mikroplastik ve nanoplastiklerin dünyanın en uzak bölgelerine ne ölçüde ulaştığını araştırmak.

Mikroplastikler 5 milimetreden, nanoplastikler ise 1 mikrometreden küçük parçacıklar. Görülmeleri zor olsa da, canlılar tarafından yutuldukları biliniyor.

Hatta son araştırmalar, insan beyninde tespit edilen plastik miktarının son 10 yılda yüzde 50 arttığını gösteriyor.

Bilim insanlarına ulaşması zor alanlardan veri taşıyor

Chambers, Mission Spiritus adını verdiği bu proje kapsamında dünyanın yedi farklı bölgesinden toprak, kar, nehir tortusu ve su örnekleri toplayacak.

Columbia Üniversitesi’nden iklim bilimci Prof. Dr. Maureen Raymo, Antarktika gibi ulaşılması zor bölgelerde bu tür örneklerin toplanmasının bilim dünyası için büyük bir fırsat olduğunu belirtti.

İlk bulgular şaşırtıcı: Antarktika’da plastik izleri

Toplanan örneklerin analizine başlandı bile. Chambers’a göre ilk bulgular endişe verici:

“Antarktika’nın ortasından alınan örneklerde plastik izleri bulundu. Bu da plastiklerin rüzgârla taşındığını gösteriyor. Yani Antarktika’da karla birlikte plastik yağıyor olabilir.”

Columbia Üniversitesi uzmanları da kar örneklerinde mikroplastik ve siyah karbon (yakıt yanmasından kaynaklı) izlerine rastlandığını doğruladı. Projenin amacı plastik kullanımını şeytanlaştırmak değil; geri dönüşüm yollarını geliştirerek bu kirliliğin doğaya karışmasını engellemek.

Yeni durağı: Dünyanın en büyük kum çölü

İlk görevin ardından Chambers, dünyanın en büyük kum çölü olan Arap Yarımadası’ndaki Rubülhali’ye giderek 52 kum örneği daha topladı.

Şu anda Faroe Adaları’ndaki göllerden su ve tortu örnekleri alıyor. Bir sonraki durak ise 2026’da Şili’deki Atacama Çölü olacak. Hedef; plastiklerin zaman içinde ne kadar yayıldığını göstermek ve bu konuda küresel bir farkındalık yaratmak.