Fakih, Filozof ve Hekim: İbn Rüşd

FAKİH, FİLOZOF VE HEKİM: İBN RÜŞD

DOĞUMU: 1126 – KURTUBA
VEFATI: 1198 – MARAKEŞ

1126’da seçkin bir ailenin çocuğu olarak Kurtuba’da doğdu.

Kurtuba Camii imamı olan dedesinden ayırt edilmesi için İbn Rüşd el-Hafîd (Torun) şeklinde anıldı.

İslâm âleminde “şârih”, Latin dünyasında “commentator” ünvanıyla, Batı’da “Averroes” ismiyle tanındı.

Endülüs’te âdet olduğu üzere İmam Mâlik’in “el-Muvatta” adlı eserini ezberledi.

Devrin önde gelen âlimlerinden, hadis, fıkıh usûlü, tıp, matematik ve felsefe eğitimi aldı.

1169’da İşbîliye kadılığına, 1171’de ise Kurtuba başkadılığı’na atandı.

Aristo’nun eserlerini felsefî doktrinine sadık kalarak şerh etti.

Ona göre felsefenin amacı, var olanlar üzerinde düşünmek ve onları Allah’ın varlığına delâletleri bakımından incelemekten ibaretti.

“Hakikat tektir” ilkesiyle din ile felsefenin uzlaştırılabileceğini, felsefenin dinin özüne aykırı olmadığını savundu.

Halife Ebû Yûsuf el-Mansûr’un daveti üzerine Merakeş’e gitti ve 11 Aralık 1198’de burada vefat etti.

Cenazesi önce Merakeş’te defnedildi, üç ay sonra da Kurtuba’daki İbn Abbas Mezarlığı’na taşındı.

BAZI ESERLERİ

Bidâyetü’l-müctehid: İbn Rüşd’ün Mâlikî fıkhına dair günümüze ulaşan tek eseridir.

Faslü’l-makāl: Felsefenin dine karşı olduğunu düşünenlere cevap verdiği eseridir.

Tehâfütü Tehâfüti’l-felâsife: Gazzâlî’nin Tehâfütü’l-felâsife’sine reddiye olarak kaleme aldığı eseridir.

el-Keşf ‘an menâhici’l-edille: Dinin felsefeye karşı olduğunu ileri sürenlerin iddialarını cevaplandırdığı eseridir.

el-Külliyyât fi’t-Tıb: Anatomi, sağlık, hastalık, semptomlar, ilaç ve besinler, koruyucu hekimlik ve tedavi konularına dair yedi ana bölümden oluşan eseridir.