Katar, İsrail’in Doha’ya saldırısını UCM’ye taşımanın yollarını araştırıyor

El-Huleyfi, ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, “İsrail’in Katar Devleti’ne karşı düzenlediği yasa dışı silahlı saldırıya yanıt verecek hukuki yolları araştırmakla görevli ekibin çalışmaları kapsamında, Hollanda’nın Lahey kentindeki Uluslararası Ceza Mahkemesini ziyaret ettim.” ifadesini kullandı.

Bakan, UCM yetkilileriyle yaptığı iki toplantıda, Katar’ın uluslararası adalet yolunu destekleme ve savaş suçları ile saldırı suçu dahil, uluslararası hukuktaki suçların faillerinin hesap verebilirliğini sağlama konusundaki kararlılığını yinelediğini belirtti.

El-Huleyfi, paylaşımında UCM Başkanı Japon yargıç Tomoko Akane, Birinci Başkan Yardımcısı İtalyan Yargıç Rosario Salvatore Aitala, Başsavcı Vekili Nazhat Şamim Han ve Başsavcı Yardımcısı Mame Mandiaye Niang ile görüştüğü fotoğrafa da yer verdi.

Katar UCM’ye taraf değil

Katar, UCM’nin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü’ne taraf olmadığı için topraklarında gerçekleşen saldırılar konusunda, UCM’nin doğrudan yargı yetkisi bulunmuyor.

Katar, Roma Statüsü’nü kabul edebileceği gibi Statü’nün 12. maddesinin 3. paragrafı kapsamında mahkemenin yetkisini “geçici” olarak kabul edebiliyor.

Bu durumda Katar, yargı yetkisinin süresini, uygulanacağı bölgeyi ve suç tiplerini kendisi belirleyebiliyor ve bu yetkinin başladığı tarih geriye dönük de kullanılabiliyor.

Saldırı suçu için şartlar

Savaş suçlarının yanı sıra Katar’ın İsrail’i saldırı suçundan sorumlu tutabilmesi için Roma Statüsü’nün Kampala Eki olarak bilinen saldırı suçu ekine de ayrıca onay vermesi gerekiyor.

Roma Statüsü’ne göre saldırı suçundan soruşturma açılması için hem saldıran devletin hem de topraklarında saldırı gerçekleşen mağdur devletin hem Roma Statüsü’ne hem de saldırı suçunu içeren Kampala Eki’ne taraf olması gerekiyor. İsrail ise hem UCM’ye taraf değil hem de Kampala Eki’ne onay vermemiş durumda.

Savcının saldırı suçundan soruşturma başlatması için BM Güvenlik Konseyi’nin söz konusu saldırının BM Şartı’nın ihlali anlamında bir “saldırı fiili” teşkil edip etmediğini tespit etmesi gerekiyor.

Saldırı suçuna ilişkin Roma Statüsü’nün eki, Filistin’in onaylamasının ardından 17 Temmuz 2018 tarihinde yürürlüğe girmişti.

İsrail’in Doha’da Hamas üyelerini hedef alan saldırısı

İsrail ordusu, 9 Eylül’de Doha’da Hamas müzakere heyetinin bulunduğu binaya savaş uçaklarıyla saldırı düzenlemişti.

Hamas, lider kadrosunun saldırıdan kurtulduğunu ancak Hamas Siyasi Büro üyesi Halil el-Hayye’nin oğlu, 4 Hamas mensubu ve bir Katar polisinin yaşamını yitirdiğini açıklamıştı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise 10 Eylül’de yaptığı açıklamada, Katar’a, “Ya onları sınır dışı edersiniz ya da adalete teslim edersiniz. Bunu yapmazsanız, biz yapacağız.” ifadeleriyle yeni saldırı tehdidinde bulunmuştu.