Kitap okuma alışkanlığı nasıl geri kazanılır?

Günün büyük bir bölümünde okuma yapsak da — kısa mesajlar, e-postalar, menüler, faturalar, sosyal medya başlıkları ve haberler — eğlence amaçlı kitap okuma oranları düşüş gösteriyor.

Ulusal Sanat Bağışı’nın 2022 raporuna göre, ABD’li yetişkinlerin yalnızca yüzde 48.5’i o yıl en az bir kitap okuduğunu belirtmiş; bu oran, beş yıl önceki yüzde 52.7’den ve on yıl önceki yüzde 54.6’dan belirgin bir düşüşe işaret ediyor. Benzer şekilde, İngiltere’de 2024 tarihli bir rapor, yetişkinlerin yarısının düzenli olarak zevk için okumadığını ortaya koydu.

Amerikan Kütüphane Derneği Başkanı Sam Helmick, “Dünya giderek daha dikkat dağıtıcı hale geliyor,” diyor ve ekliyor: “Okuma alışkanlığı edinmek gerçekten zor olabilir.”

Yani ekran bağımlılığının dikkatimizi esir aldığı bir çağda, eğlence için kitap okuma alışkanlığı hızla kayboluyor. Oysa uzmanlar, düzenli okumanın sayısız faydası olduğunu belirtiyor.

Özellikle kurgu okumak, kişinin empati düzeyini yükselttiği, sosyal-bilişsel yetenekleri güçlendirdiği ve ileri yaşlarda bilişsel işlevi koruduğu kanıtlanmıştır. Okuma aynı zamanda stresi azaltmanın ve zihni yavaşlatmanın etkili bir yolu. Birçok kişi, yatmadan önce birkaç sayfa okumayı gevşemek için etkili bir yöntem olarak kullanıyor.

Ancak bu faydalara rağmen, okuma alışkanlığından kopuşun temel nedenleri arasında, tek odaklanma gerektiren kitaba karşı sürekli uyarılma sunan sosyal medya ve diğer multimedya araçlarının rekabeti gösteriliyor. Ayrıca, kişinin kendini zevk almadığı “zorunlu” kitapları okumaya mecbur hissetmesi de bu rutini baltalayan en büyük hatalardan biri.

Okuma rutinine nasıl geri dönülür?

Uzmanlar, okuma rutinine geri dönmek için izlenmesi gereken yolları şöyle sıralıyor: Öncelikle neyden keyif aldığınızı bulun; bir kitabı beğenmezseniz kendinizi zorlamayın ve hemen bırakın.

Yeni bir başlangıç için, hacimli romanlar yerine kısa öykü koleksiyonları veya ince kitaplarla başlayın. Okuma biçiminin (fiziksel, e-kitap veya sesli kitap) önemi olmadığını vurgulayan uzmanlar, motivasyonu artırmak için arkadaşlarınızla paylaşım yapmayı veya bir kitap kulübüne katılmayı tavsiye ediyor.

Son olarak, okumayı kalıcı bir alışkanlığa dönüştürmek için günde sadece 10 dakika bile olsa düzenli okuma süresi oluşturmanız gerektiğini belirtiyorlar; çünkü okumak bir zorunluluk değil, neşe vermesi gereken bir eylemdir.