Kütüb-i Sitte Müelliflerinden İmam Tirmizî

KÜTÜB-İ SİTTE MÜELLİFLERİNDEN İMAM TİRMİZÎ

DOĞUMU: 209/824 – TİRMİZ
VEFATI: 279/892 – TİRMİZ

Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre et-Tirmizî, 824 yılında bugün Özbekistan sınırları içinde bulunan Tirmiz’de doğdu.

Ailesi Merv’den gelip Tirmiz’e yerleştiği için Benî Süleym kabilesine nisbetle Sülemî diye de anıldı.

Tirmiz, Horasan, Irak ve Hicaz başta olmak üzere farklı bölgelerdeki âlimlerden hadis öğrendi.

İbnü’l-Müsennâ, Muhammed b. Beşşâr, İshak b. Râhûye, Kuteybe b. Saîd, Müslim ve Ebû Dâvûd gibi âlimlerden ders aldı.

Uzun süre İmam Buhârî’nin talebesi oldu ve ondan fıkhü’l-hadîs öğrendi.

Sika (güvenilir) bir muhaddis olduğu konusunda âlimler ittifak etti.

el-Câmiʿu’s-sahîh’i tamamladıktan sonra Horasan, Irak ve Hicaz âlimlerine sundu ve takdir topladı.

Cerh ve ta‘dîl alanındaki otoritesi sebebiyle bazı âlimler, eserinin Sahîhayn’dan sonra üçüncü sırada yer aldığını söyledi.

Eserine almak istediği bazı zayıf hadisleri, senetlerini tenkit ederek ve zayıflığını belirterek yer verdi.

Hadisleri sahih, hasen ve zayıf şeklinde üçlü tasnife tabi tutarak hasen terimine özel anlam yükleyen ilk muhaddis kabul edildi.

Hadislerin sıhhatini zedeleyen gizli kusurları tespit etmede (ilel) önemli hadis âlimlerinden biri oldu.

Döneminin en önemli muhaddislerinden olan Tirmizî, 9 Ekim 892’de Tirmiz’de vefat etti.

BAZI ESERLERİ

el-Câmiʿu’s-sahîh: Kütüb-i Sitte’de yer alan ve Sünenü’t-Tirmizî adıyla meşhur olan hadis kitabıdır.

eş-Şemâilü’n-nebeviyye: Sahasında ilk çalışma olup Resûlullah’ın dış görünüşü, kıyafeti, yemesi içmesi, ibadeti, ahlâkı, geçim tarzı ve vefatını ele alır.

Tesmiyetü ashâbi’n-nebî: Sahâbe adlarını sadece ilk harfine göre alfabetik düzenlediği ve aşere-i mübeşşere ile başladığı eseridir.

el-İlelü’l-kebîr: el-Câmiʿu’s-sahîh’ten önce kaleme aldığı ve âlimlerin, “Tirmizî bunu el-İlel’de rivayet etmiştir” ifadesiyle kastettikleri eseridir.