Letonya, İstanbul Sözleşmesinden çekiliyor

Letonya’nın kamu yayıncısı LSM’nin haberine göre, parlamentoda geçen hafta yapılan birinci oylamanın ardından ülkenin “İstanbul Sözleşmesi”nden ayrılmasıyla ilgili ikinci oylama gerçekleştirildi.

13 saatten uzun süren tartışmanın ardından uluslararası sözleşmeden çekilme kararı, 100 sandalyeli parlamentoda 56 “evet”, 32 “hayır” ve 2 “çekimser” oyla kabul edildi.

Sözleşmeden çıkma kararının yürürlüğe girebilmesi için Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics’in 10 gün içinde onay vermesi gerekiyor.

Cumhurbaşkanı Rinkevics’in çekilme kararını parlamentoya geri gönderme hakkı da bulunuyor ancak eğer parlamento değişiklik yapmadan aynı şekilde yasayı onaylarsa Rinkevics tekrar itirazda bulunamıyor.

Rinkevics, çekilme kararının parlamentodan geçmesinin ardından ABD merkezli X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda, kararı ideolojik veya siyasi gerekçelere dayanarak değil devlet çıkarları ve hukuki hususlar açısından değerlendireceğini bildirdi.

Kararın referanduma götürülme ihtimali de bulunuyor ancak kriterler dolayısıyla oldukça zor bir ihtimal olarak değerlendiriliyor.

Ayrıca bazı siyasi partiler, çekilme kararını ülkenin Anayasa Mahkemesine taşımayı da değerlendiriyor.

Öte yandan, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararına karşı Letonya Parlamentosu önünde kitlesel protesto düzenlendi.

“Şiddetle mücadeleyle hiçbir ilgisi olmayan siyasi bir pazarlama”

Sözleşmeden çekilme yasası, sağcı muhalefet partisi Latvia First (Letonya İlk Sırada) tarafından gündeme getirildi ve hükümet koalisyonundaki üç partiden birinin desteğiyle de parlamentoda kabul edildi.

Sözleşmeden çekilmeyi destekleyen Latvia First Partisinin temsilcisi Inguna Millere, Politico’ya yaptığı yazılı açıklamada, İstanbul Sözleşmesi’nin “cinsiyet ideolojisine dayalı radikal feminizmin ürünü” ve Letonya’nın sözleşmeyi onaylamasının “şiddetle mücadeleyle hiçbir ilgisi olmayan siyasi bir pazarlama” olduğunu savundu.

Rusya ve Azerbaycan sözleşmeyi imzalamayı reddetmişti

Asıl adı “Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi” olan İstanbul Sözleşmesi, 2011’de İstanbul’da düzenlenen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin 121. toplantısında kabul edilmişti.

Avrupa Birliği, sözleşmeyi 13 Haziran 2017’de imzalarken Rusya ve Azerbaycan imzalamayı reddetmiş, Çekya, Slovakya, Litvanya, Macaristan, Ermenistan ve Bulgaristan sözleşmeyi imzalamış ancak yürürlüğe koymamıştı.

İstanbul Sözleşmesi’nin bazı maddeleri, Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda ve geleneksel aile değerlerine zarar verdiği yönünde tartışmalara neden olmuş, Türkiye 2021’de İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmişti.