Ticaret Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirme kapsamında Adana, Mersin ve Hatay’da yaşanan don olayları nedeniyle iç arz ve talep dengesinin korunması amacıyla limon ihracatı geçici süreliğine durdurulmuştu.
Bu gelişmenin ardından limon sektörü temsilcilerinin talep ve beklentileri değerlendirilerek, söz konusu üründeki ihracat kısıtlaması kaldırıldı. Yurt içinde fiyat dengesinin takip edileceği de vurgulandı.
Bu gelişmelerle birlikte gözler son yıllardaki limon ihracatına çevrildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan derlemeye göre, 2020’de 271,4 milyon dolar olan limon ve tatlı limon (taze veya kurutulmuş) ihracatı, 2021’de 292,1 milyon dolara yükseldi, 2022’de ise 271 milyon dolara düştü.
2023’te 357,8 milyon dolar olan limon ihracatı, geçen yıl 361 milyon dolara çıktı. Böylece, ülkede 2020-2024 dönemini kapsayan 5 yıllık dönemde toplam 1,5 milyar dolarlık limon ihracatı gerçekleştirdi.
Türkiye’den bu yılın ilk iki ayında ise 95,1 milyon dolarlık dış satım yapıldı.
Türkiye’nin söz konusu üründe en fazla ihracat yaptığı ülkelerdeki değişim de dikkati çekti. 2020-2022 döneminde en çok Rusya’ya limon satıldı. Bu dönemden sonra limon ve tatlı limon ihracatında Irak ilk sıraya yükseldi.
Irak’a 2023’te 89,9 milyon dolarlık limon ihracatı gerçekleştirilirken geçen yıl bu tutar 112,4 milyon dolara yükseldi. Irak, bu yılın iki ayında da en çok ihracat yapılan ülkelerden oldu. Türkiye, bu dönemde söz konusu komşu ülkeye 43,8 milyon dolarlık dış satım yaptı.
Limonda ithalat ise 2020’de 1,2 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2021’de 1,7 milyon dolar olan limon ithalatı, 2022’de tutar 2,3 milyon dolar, 2023’te 2,5 milyon dolar, geçen yıl ise 1,5 milyon dolar oldu.
Böylelikle Türkiye söz konusu üründe 2020-2024 dönemini içeren 5 yılda toplam 9,2 milyon dolarlık dış alım yaptı.
Bu yılın iki ayında gerçekleştirilen limon ve tatlı limon ithalatı ise 154,5 bin dolar oldu.
Akdeniz Ziraat Odası Başkanı Musa Yılmaz, bölgede yaklaşık bir ay önce don olayı yaşandığını belirterek, “Don olayının geleceği belliydi aslında. Önlem alma açısından hem üreticilerimiz hem de tüccarlarımız limonların büyük bir bölümünü kesip depolara koydu. Şu an depolarımızda 500 bin ton limon olduğunu tahmin ediyoruz.” dedi.
Depolardaki limonların iç pazar ve ihracat için kullanılacağına işaret eden Yılmaz, şöyle konuştu:
“Yeni limon hasadımızın başlayacağı ağustos-eylüle kadar iç piyasada yaklaşık 150 bin ton limon tüketilir. Depolanan limonların geriye kalan 350 bin tonluk kısmı da ihracatımızı karşılar. Biz de bu durumu Ticaret Bakanlığı yetkililerine anlattık. Sonrasında limona getirilen ihracat kısıtlaması kaldırıldı. Şu an 15 Mayıs’a kadar ihracat yasağı yok, bu süre limon ihracatı için yeterli.”
Yılmaz, limon fiyatlarının son bir ayda arttığına dikkati çekerek, fiyatlara daha sıkı denetim yapılması ve fırsatçılara yer verilmemesi gerektiğini sözlerine ekledi.
