Geçici hükümetin Bakanlar Kurulu Başkanı António Leitão Amaro, cumartesi günü yaptığı açıklamada, yasa dışı şekilde ülkede bulunan yaklaşık 18 bin kişiye ayrılmaları için resmi tebligat gönderileceğini belirtti. İlk etapta 4 bin 500 kişiye, 20 gün içinde ülkeyi gönüllü olarak terk etmeleri yönünde bildirim yapılacak.
Portekiz basınına göre, söz konusu bildirimler gönderilmeye başlandı. Bildirime uymayanlar hakkında sınır dışı işlemi başlatılacak. Göç ve İltica Dairesi (AIMA), sınır dışı sürecinin yürütülmesinden sorumlu olacak.
Başbakan ve Sosyal Demokrat Parti lideri Luís Montenegro, sürecin yaklaşan seçimlerle ilişkilendirilmesini reddetti. Montenegro, uygulamanın Haziran 2024’te başlatılan göçmenlik düzenlemelerinin bir parçası olduğunu ve “zorla sınır dışı” değil, yasal süreçle yürütülen bir uygulama olduğunu savundu.
Muhalefet ise kararı “Trumpvari bir kampanya yaklaşımı” olarak nitelendirdi. Başbakan Montenegro, “Bu bir ihraç değil, bir bildirim sürecidir. Kişi itiraz edebilir. Ancak yasal koşulları karşılayamayanlar ülkeyi terk etmek zorundadır” ifadelerini kullandı.
Son yıllarda göç karşıtı söylemlerle öne çıkan Chega Partisi’nin oy oranı hızla arttı. Nüfusu 10,6 milyon olan Portekiz’de, 2024 seçimlerinde üçüncü büyük parti konumuna yükselen Chega, göçmen karşıtı sert söylemleriyle dikkat çekiyor.
Geçtiğimiz yıl göç yasasında yapılan değişiklikle, AB dışından gelenlerin bir yıl sigorta primi ödeyerek oturma izni almasına olanak tanıyan “ilgi beyanı” sistemi kaldırılmıştı. Hükümet, bu adımı göç akınını sınırlamak amacıyla attığını açıklamıştı.
Göçmen sayısındaki artış, özellikle konut fiyatlarının yükselmesiyle birlikte toplumda tepkiye neden olmuştu. Başkent Lizbon’da konut fiyatları son beş yılda yüzde 30 arttı.
Portekiz’de yaklaşık 1,5 milyon göçmen bulunuyor. Göçmenlerin çoğu Portekizce konuşulan Brezilya, Yeşil Burun Adaları ve Angola gibi ülkelerden geliyor. OECD verilerine göre, 2022’de en fazla göçmen Brezilya, Hindistan ve İtalya’dan geldi. 2023 yılında ilk iltica başvurularında yüzde 31’lik artış kaydedildi.
Reuters’ın verilerine göre, göçmenler 2022 yılında Portekiz ekonomisine 1,6 milyar euro katkı sağlarken, 257 milyon euro düzeyinde sosyal yardım aldı.