Sözlükte “yukarı kalkmak, yükselmek; kaldırmak” anlamlarındaki şevl kökünden türeyen şevvâl kelimesi kamerî yılın ramazandan sonra ve zilkadeden önce gelen onuncu ayının adıdır.
Şevval aynı zamanda hac aylarının ilkidir.
Şevval adı Arab-ı müsta‘ribe devrinde kullanılmaya başlanmış ve İslâmiyet’ten sonra da kullanımı devam etmiştir.
Araplar şevval ayını uğursuz kabul ettiklerinden bu ayda nikâh kıymazlardı. Bu cahiliye adetini ortadan kaldırmak isteyen Resûl-i Ekrem, Hz. Âişe ile şevval ayında evlenerek bu inancın yanlış olduğunu göstermiştir.
Ramazan ayından sonra gelen şevval ayında tutulan altı gün oruca “şevval orucu” denir.
Peygamber efendimiz (sas), şevval ayında altı gün oruç tutmuş ve tutulmasını tavsiye etmiştir. Hz. Peygamber’in, “Ramazanı oruçla geçirip buna şevvalden altı gün ilâve eden kimse bütün yılı oruçlu geçirmiş gibi olur” (Müslim, “Ṣıyâm”, 204) mealindeki hadisi dikkate alınarak bu ayda altı gün oruç tutmanın müstehap olduğu kabul edilmiştir.
Ramazan bayramının birinci günü olan şevval ayının ilk gününde oruç tutmak haramdır. Şevval orucunun bayramın hemen ardından ara verilmeden tutulması daha faziletli sayılmakla birlikte aralıklarla tutulması da mümkündür.
Osmanlı Devleti’nde memurların tayinleri (tevcîhat) Tanzimat’tan önce şevval ayında yapıldığı için bu tayinler “şevval tevcîhatı” diye isimlendirilirdi.
“Mükerrem” sıfatıyla da anılan şevval Osmanlı belgelerinde ”ل“ kısaltmasıyla gösterilmiştir.
Ramazan’da tutulamayan oruçlar Şevval orucu niyetiyle tutulabilir mi?
