Sudan’da aylardır kuşatılan Faşir, HDK’nin yoğun saldırıları altında

Faşir, Kuzey Darfur eyaletinin merkezi olmasının yanı sıra Darfur Bölgesinin idari merkezi konumunda. 1916’da yıkılan son Fur Sultanı Ali Dinar’ın başkenti olan Faşir, Darfur’un 5 eyaletinden “HDK’nin ele geçiremediği tek ordu kalesi” olarak dikkati çekiyor.

HDK, son 2 yılda, Güney Darfur eyaletinin merkezi Nyala’yı, Batı Darfur eyaletinin merkezi Cuneyne’yi, Orta Darfur eyaletinin merkezi Zalince’yi ve Doğu Darfur eyaletinin merkezi Dain’i aldı ve Mayıs 2024’ten bu yana Faşir’i sıkı kuşatma altında tutuyor.

Sudan ordusu ise 5 eyalete yönelik insani yardımların merkezi olan bu stratejik şehrin ablukasını kırmaya çalışıyor.

HDK’den “Faşir’i aldık” iddiası

HDK, son günlerde şehri 5 ayrı cepheden kuşatarak kontrolü ele geçirmeye çalışırken, dün Faşir’deki ordunun 6. Piyade Tümeni Komutanlığını ele geçirdiğini iddia etti. Ancak ordu ve ona destek veren silahlı hareketlerden oluşan ortak güç, bu konuda henüz açıklama yapmadı.

HDK, 1,5 yılı aşkın süredir devam eden kuşatmanın ardından son haftalarda Faşir’e yönelik saldırılarını yoğunlaştırdı.

Ordu, 25 Ekim’de yaptığı açıklamada, müttefik Müşterek Güçler ve halk direnişinin desteğiyle saldırıların püskürtüldüğünü bildirdi.

Faşir’e yönelik 267 saldırı

HDK, bugüne kadar Faşir’e yaklaşık 267 saldırı düzenledi ve bu saldırıların tamamı püskürtüldü.

Faşir’in merkezi olduğu Kuzey Darfur eyaleti, coğrafi konumu itibarıyla stratejik bir noktada bulunuyor. Batıda Çad, kuzeyde Libya ile sınır komşusu. Bu nedenle şehir, hem ordu hem de HDK için bölgeyi kontrol etmenin kilit noktası olarak görülüyor.

Kentte, insani yardımların ulaştırılmasında önemli rol oynayan bir uluslararası havaalanı ve hemen yanında Sudan ordusuna ait bir hava üssü bulunuyor.

Sudan’ın en büyük 2. eyaleti

Kuzey Darfur eyaleti, yaklaşık 290 bin kilometrekarelik alanla Darfur Bölgesi’nin toplam yüzölçümünün yarısından fazlasını oluştururken, aynı zamanda Sudan’ın en büyük 2. eyaleti.

Şehir, 2003’teki Darfur Savaşı ve 2023’teki son çatışmalarla birlikte kurulan onlarca mülteci kampına ev sahipliği yapıyor.

Yaklaşık 1,5 yıldır süren kuşatma nedeniyle de Faşir’deki insani durum giderek kötüleşiyor.

Faşir’de açlık, hastalık ve ilaç sıkıntısı

Uluslararası kuruluşlar, şehirde açlık, hastalık ve ilaç sıkıntısının hızla arttığına dikkati çekerek, “acil müdahale” çağrısında bulunuyor.

Faşir’de binlerce aile, gıda, ilaç ve temiz su yetersizliğiyle karşı karşıya kalmaya devam ediyor. HDK’nin yardımların girişine izin vermemesi nedeniyle sivillerin, özellikle çocuklar ve yaşlıların açlık ve salgın hastalık tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı bildiriliyor.

Birleşmiş Milletlere bağlı Uluslararası Göç Örgütü (IOM), UNICEF, Dünya Gıda Programı (WFP) ve Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) 23 Ekim’de yayımladıkları ortak açıklamada, şehirde 260 bin sivilin, aralarında 130 bini çocuk olmak üzere gıda yetersizliği ve sağlık hizmeti eksikliği nedeniyle “hayati risk altında” olduğunu bildirdi.

Kentteki çok sayıda kişi, sivil gönüllüler ve hayırseverlerin desteğiyle kurulan “tekke” adındaki toplu mutfaklardan sağlanan yemeklerle yaşamını sürdürüyor.

İnsanlar, hayvan yemi yemek zorunda kalıyor

Gıda kıtlığı nedeniyle bazı insanların, genellikle hayvan yemi tüketmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

Sudan hükümeti, HDK’yi son saldırılarında, komşu ülkelerden ve Kolombiya’dan getirilen paralı askerleri kullanmakla suçluyor.

Ordu, 23 Ekim’deki açıklamasında, “HDK’nin Faşir’e yönelik son saldırısında Kolombiya, Çad, Güney Sudan ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nden gelen paralı savaşçıların yer aldığını” öne sürdü.

Paralel hükümet

HDK, isyancı Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) ve bazı siyasi, askeri gruplarla oluşturdukları “Sudan Tesisi Koalisyonu (TASİS)” adlı koalisyon, merkezi Güney Darfur’un başkenti Nyala’da Sudan hükümetine paralel bir hükümet kurdu.

HDK lideri Muhammed Hamdan Dagalu’nun başkanı olduğu hükümette, SPLM-N Lideri Abdülaziz el-Hılu Başkan Yardımcısı konumunda.

Sudan’da geçiş hükümetinin önemli isimlerinden El-Hadi İdris, Et-Tahir Hacer ve Muhammed Hasan et-Teayşi TASİS paralel hükümetinde üst kademelerde görev aldı.

HDK’nin Faşir’e yönelik yoğunlaşan bu saldırılarını, başladığı öne sürülen veya yakında başlaması beklenen müzakerelerde, koz olarak kullanacağı düşünülüyor.

Kaynak: AA