Türkiye’de 10 bin 503 anıt ağaç koruma altında

Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünce, bulunduğu yörenin tarihi, kültürü ve folklorunda özel yere sahip, doğal miras kabul edilen anıt ağaçlar ve tabiat varlığı olarak kabul edilen mağaraların tescillenmesi için çalışmalar sürdürülüyor. Tescillenen anıt ağaçlar ve mağaralar koruma altına alınırken, bakımı da sağlanıyor.

Bakanlığın yetki ve sorumluluğunda ülke genelinde tescilli 10 bin 503 anıt ağaç bulunuyor.

Anıt ağaçlar, boyutsal ve kültürel özelliklerine göre “boyutsal anıt ağaçlar”, “tarihi anıt ağaçlar”, “folklorik anıt ağaçlar” ve “mistik anıt ağaçlar” olarak 4 gruba ayrılıyor.

Kültürel anıt ağaçların, tarihi açıdan “tarihi bir olaya veya şahsiyete tanıklık etmesi”, mistik açıdan “dini bir inanışla yöre halkınca yüceltilmiş olması”, folklorik olarak ise “halkın gelenek ve göreneklerinin dönemsel de olsa civarında gerçekleşmesi ya da yöredeki üzücü veya sevindirici olaya tanıklık etmesi” gibi özellikleri taşıması gerekiyor.

Boyutsal anıt ağaç tespitinde ise “yaş, tepe çapı, gövde çapı, boy uzunluğu” gibi ağacı, kendi türünün standartları üzerinde boyutsal konuma taşıyan kriterler değerlendiriliyor.

[Fotoğraf: AA]

Anıt ağaçların restorasyonu nasıl yapılıyor?

Anıt ağaçların tescil edilerek koruma altına alınmasının ardından rehabilitasyon ve sağlıklaştırma çalışmaları yapılıyor. Bu kapsamda, ağaçların gövde ve tepe tacında bulunan ökseotu, zararlı mantar, sarmaşık, kuru ve hastalıklı dallar ile ağaca zarar veren ip, tel, kablo, tabela gibi yabancı cisimler temizleniyor.

Mantar ve bakteri enfeksiyonu görülen ağaçlarda budama sonrası dezenfekte işlemi uygulanırken, kalın ve kuru dalların kesimi sırasında kabuk sıyrılmasını önlemek için aşamalı kesim yöntemi tercih ediliyor. Kesim yüzeyleri ise çürümeyi önlemek amacıyla aşı macunuyla kaplanıyor.

Rehabilitasyon kapsamında, ağaçların kök boğazı çevresinde bulunan beton, asfalt, parke ve benzeri yapay sert zeminler, kök ve gövde dokusuna zarar verilmeden kaldırılıyor, ardından toprak takviyesi yapılıyor. Kök gelişimini desteklemek amacıyla uzun süreli salınım sağlayan besin ve gübre uygulaması gerçekleştiriliyor.

[Fotoğraf: AA]

Tescilli mağara sayısı 319’a yükseldi

Türkiye’de farklı statüler altında korunan ve henüz koruma altına alınmamış, özellikleri ve güzellikleri çok fazla bilinmeyen mağaraların her birinin “tabiat varlığı” olarak tescil edilmesi, koruma altına alınması için farklı bölgelerde projeler yürütülüyor.

Bu kapsamda, Türkiye’de tabiat varlığı olarak tescillenen mağara sayısı 319’a yükseldi.